بازشناسي ملاک‌هاي قدما در نقد و ارزيابي حديث، در گرو کند و کاو دقيق و موشكافانه منابع حديثي و رجالي ايشان است. در اين ميان، به نظر مي‌آيد كه بررسي منابع رجالي، پژوهشگر را زودتر به اين مهم برساند؛ چرا که يكي از جهت‌گيري‌‌هاي اصلي اين گونه تأليفات، ارزيابي حديث و منابع آن است، حال آن كه در كتاب‌هاي حديثي، اين جهت‌گيري به وضوح و عيان، ديده نمي‌شود و هدف اصلي از نگارش آنها چيزي ديگر است. از مهم‌ترين تأليفات و منابع رجالي، فهرست‌هاي رجالي هستند كه امروزه نيز بيشترين نقش را در جرح و تعديل راويان، ايفا مي‌كنند. در اين مقاله كوشيده شده تا با بررسي، تحليل و در كنار هم قرار دادن عبارات موجود در کتاب‌هاي فهرست شيخ طوسي و نجاشي، ملاک‌هاي قدما را در سنجش صحّت و سقم حديث از دو زاويه رجال و منابع، آشكار سازيم
