به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین اسدی، محقق و پژوهشگر پژوهشکده حدیث حوزه دهم آبان ماه در نشست علمی«رویکرد تقطیع حدیث در گذر زمان» که در پژوهشکده حدیث حوزه برگزار شد گفت: انسان‌ها برای انتقال اطلاعات، گاهی تمام سخن را نقل کرده و گاهی بخش خاصی از گفتار را منتقل می‌کنند تا مخاطب را به هدفی خاص، رهنمون کنند.
وی افزود: این روش، گاه مفید و گاهی موجب دور شدن مخاطب از مقصود اصلی گوینده می‌شود؛ برخی محدثان در نقل حدیث نیز از این شیوه بهره برده‌اند که در اصطلاح به آن «تقطیع» گفته می‌شود. محدثان به‌عنوان شاگردان و واسطه‌های نقل از معصومان علیهم‌السلام نقش مهمی در ارائه عملی این روش دارند. عمل آنان در نگارش، انتقال و مواجهه با تقطیع، قطب‌نمای حرکت در این مسیر است.
این محقق با اشاره به مقاله‌ای که در این خصوص نگاشته است ادامه داد: در این مقاله سیر تاریخی آن در چهار دوره زمانی بررسی شده است؛ دوره اولیه قرن اول تا سوم، دوره دوم، قرن چهارم تا ششم، دوره سوم، قرن هفتم تا یازدهم و دوره چهارم، قرن دوازدهم تا دوران معاصر است.
اسدی با اشاره به ویژگی‌های هر دوره عنوان کرد: در دوره اولیه یعنی قرن‌های اول تا سوم به دلیل مصادف شدن با عصر حضور معصومان علیهم‌السلام و دسترسی اصحاب و راویان به ایشان دارای اهمیت است همچنین دوره دوم یعنی قرن‌های چهارم تا ششم مصادف با ظهور عالمان و محدثان بزرگی چون کلینی، شیخ صدوق، شیخ مفید و شیخ طوسی است. در این برهه زمانی جوامع حدیثی اولیه شکل گرفته و نگارش حدیث رونق می‌یابد و تقطیع حدیث به شکلی پررنگ جلوه می‌کند.
وی با اشاره به ویژگی دوره سوم یعنی قرن‌های هفتم تا یازدهم عنوان کرد: دوره فترت در حدیث از زمان شیخ طوسی تا قرن یازدهم محسوب می‌شود لذا معدود مواردی در تقطیع حدیث در این فاصله زمانی در کتب حدیثی دیده می‌شود.
اسدی با اشاره به دوره نهایی یعنی قرن‌های دوازدهم تا معاصر بیان کرد: با آغاز قرن دوازدهم، حدیث جان تازه‌ای می‌گیرد و نگارش جوامع حدیثی چون بحار الانوار، وسایل الشیعه و تفاسیر روایی مانند نورالثقلین و البرهان در این زمان، سبب رواج و رونق حدیث پس از دوره‌ای طولانی می‌شود. در چنین شرایطی به سبب تبویب، تقطیع به اوج خود می‌رسد و بیشترین تقطیعات حدیثی صورت پذیرفته است.
این محقق حدیثی تاکید کرد: طبق بررسی آماری بیشترین تقطیعات صورت گرفته از مصنفین و مولفین کتاب‌های حدیثی براساس کلید واژگان صورت گرفته و جنبه مثبت داشته است و درصد کمی ازاین تقطیعات آسیب‌رسان به فهم حدیث هستند و از جهت آماری بیشترین تعداد تقطیع کلید واژاگانی در قرن ۱۲ صورت پذیرفته است.
