عظمت شخصيت حضرت عبدالعظيم در نظرامامان (ع) و عالمان بزرگ شيعه - صفحه 88

سده يازدهم

1) محمدباقر بن محمد استرآبادى مشهور به ميرداماد (م 1041)؛ وى در «الرواشح السماوية» گفته است:
از سخنان ذايع شايع اين است كه طريق روايت از جهت ابوالقاسم عبدالعظيم بن عبداللّه حسنى، مدفون به مشهد شجره رى ـ رضى اللّه تعالى عنه و أرضاه ـ حسن است، چه از ممدوح است و نصى بر توثيق او نيست. ليكن در نظر من، ناقد بصير و متبصر خبير اين نظر را مستهجن و قبيح مى شمارد و اگر درباره او جز حديث عرض دين و حقيقت معرفت او و فرموده امام هادى ابوالحسن ثالث عليه السلام كه «تو به حق دوست مايى» و نسب شريف وى كه از سلاله نبوت است نبود، او را كفايت مى كرد. ۱
مرحوم نورى نويسد:
محقق داماد در «رواشح» در شرح حال و در فضل زيارت او روايتهاى متضافره آورده؛ از جمله اين كه كسى كه او را زيارت كند بهشت براى او واجب است. ۲

سده دوازدهم

1) شيخ محمد بن حسن حر عاملى (م 1104) مؤلف كتاب «وسائل الشيعه» نويسد:
ابوالقاسم عبدالعظيم بن عبداللّه بن على بن حسن بن زيد بن حسن بن على بن ابى طالب عليه السلام ، عابد و پارسا بود و او را حكايتى است كه دلالت بر حسن حال او كند. ابن بابويه گفته است او مرضى بود. علامه و نجاشى نيز چنان گفته اند. صدوق در «ثواب الاعمال» آورده است كه زيارت او چون زيارت حسين عليه السلام است. ۳
2) علامه مجلسى (م: 1110 ه .ق .) ذيل عنوان «فضل زيارت عبدالعظيم» روايت منقول از امام هادى عليه السلام را كه زيارت عبدالعظيم برابر زيارت حسين عليه السلام است از
«ثواب الاعمال» صدوق و «كامل الزيارات» و نيز داستان درآمدن او را به رى تا به خاك سپرده شدنش در باغ عبدالجبار نقل كرده است.
3) محمد بن على اردبيلى (تاريخ ولادت و وفات او به تحقيق معلوم نيست و چون اجازه مجلسى براى او در سال 1098 صادر شده پس مى توان او را از علماى سده يازدهم و متوفاى سده دوازدهم به شمار آورد).
اردبيلى درباره عبدالعظيم نويسد:
عبدالعظيم بن عبداللّه حسن علوى ... عابد و پارسا بود و او را حكايتى است كه بر نيكويى او دلالت كند(سپس همان روايتى را كه مردى ازاهل رى نقل كندآورده است). ۴

1.روضات، ج ۴، ص ۲۰۹ و آن از الرواشح.

2.مستدرك الوسائل، ج ۱۰، ص ۳۶۷.

3.وسائل، چاپ دار احياءالتراث، ج ۲۰، ص ۲۲۸ـ۲۲۹.

4.جامع الرواة، الاردبيلى، ص ۴۶۰.

صفحه از 90