نگاهي كوتاه به حديث شريف عرض دين حضرت عبدالعظيم حسني (ع) - صفحه 117

اما صفت عبودى، مهم ترين هديه و تشريفى است كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در شب معراج به دست آورد. فخر رازى از پدر خود نقل كرده كه وقتى در شب معراج آن حضرت به درجات بالا صعود پيدا كرد، خداوند به او وحى كرد كه چگونه از تو پذيرايى كنم يا چه شرافتى به تو دهم؟ آن حضرت عرض كرد: مى خواهم مرا عبد خودت قرار دهى. خداوند نيز اين آيه شريفه را نازل كرد: «سبحان الذى اسرى بعبده»۱ . ۲
مقام عبوديت چنان مقامى است كه آخرين درجه سير و سلوك مى باشد. در كتاب باارزش «مصباح الشريعه» كه مقامات عرفانى و سير و سلوك را در صد باب خلاصه كرده است، درجه آخر را عبوديت قرار داده و مى فرمايد: براى حاصل شدن عبوديت، بايد رفتار انسان با خداوند و با نفس و با مردم و با دنيا اصلاح گردد و براى هر كدام هفت راه ذكر كرده است. ۳ ضمناً بايد توجه داشت كه مقام «عبده» بسيار بالاتر از «عبدالله» بودن است و رسول اكرم صلى الله عليه و آله عبد مقام ذات مقدس بوده و لذا خليفه الهى است.
و اما رسالت، مقامِ وساطت و برزخيت بين غيب و شهادت است. انسان كاملى كه مخاطب واقعى كلام خداوند در مرتبه احديت است، رسول مى باشد. رسول كسى است كه از جنبه بشرى و وجهه ظاهرى و بدن مادى همانند ديگران بوده و تفاوتى با مردم ندارد: «قل انّما انا بشر مثلكم»۴ ولى از جنبه روحى و معنوى و درجات

1.سوره اسراء (۱۷)، آيه ۱.

2.تفسير كبير، مفاتيح الغيب، ج ۷، ص ۲۹۲: «سمعت الشيخ الامام الوالد عمر بن الحسين قال: سمعت الشيخ الامام اباالقاسم سليمان الانصارى، قال: لما وصل محمد صلى الله عليه و آله الى الدرجات العالية و المراتب الرفيعة فى العارج [كذا ]اوحى الله تعالى إليه: يا محمد بم اشرّفك؟ قال: ربّ بأن تنسبنى إلى نفسك بالعبودية، فانزل الله فيه: سبحان الذى أسرى بعبده ».

3.مصباح الشريعة، ص ۵۴۲.

4.سوره كهف (۱۸)، آيه ۱۱۰.

صفحه از 128