شرح :

اين حديث بلند نشان دهنده ظرفيت معنوى ويژه حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام است و در واقع مجموعه چند حديث كوچك تر است كه امام جواد عليه السلام آنها را از طريق پدران خود از امير المؤمنين عليه السلام نقل مى كند . حضرت عبدالعظيم در اين حديث ، با سؤالهاى پى در پى و درخواستهاى متوالى خود ، جام جان خود را از آب حيات معنوى امام جواد عليه السلام ، پر مى كند و درّهايى سفته و درخشان را از آن درياى مواج برمى گيرد . ما در اينجا تنها به شرح چند جمله از اين حديث بسنده مى كنيم .

۰.11 / 1 . «إنّكم لن تسعوا الناس بأموالكم ، فسعوهم بطلاقة الوجه وحسن اللقاء؛ فإنّي سمعت رسول اللّه صلى الله عليه و آله يقول: إنّكم لن تسعوا الناس بأموالكم ، فسعوهم بأخلاقكم» .

۰.اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود :شما را ياراى آن نيست كه همه مردم را از داراييهايتان برخوردار كنيد ، پس با گشاده رويى و خوش برخوردى چنين كنيد كه من از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله شنيدم : شما را يارى آن نيست كه با دارايى هايتان مردم را برخوردار كنيد ، پس با اخلاقتان چنين كنيد .
اين حديث كه احتمالاً سخن پيامبر با بنى هاشم است ، به يك نكته روانى و اجتماعى اشاره دارد . انسانها دوستدار آن هستند كه با مردمان بجوشند و دست احسان و عطاى خود را بگشايند و به گستره دنيا و جاودانگى زندگى ، بر همه ببخشند و ديگران را خرسند كنند . اما اين نشدنى است و جز از خداوند هستى ، ممكن نيست . سخاوت انسانى حدّ و حصر ندارد ، اما امكانات و دارايى انسان حدّ و مرز دارد و از اين رو ، پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله ، جايگزين بدون هزينه اى براى آن معرفى كرده است و آن چيزى جز حسن سلوك و رفتار زيبا و خداپسندانه نيست . امام على عليه السلام اين رفتار را در دو نمود ظاهرى و عينى آن ، يعنى گشاده رويى و خوش برخوردى ، جلوه داده است .
ما مى توانيم لبخند خود را به نشان دوستى و محبّت ، به همه دوستان و اطرافيان