3 . على بن حسن
ابونصر بخارى مى گويد: ابوالحسن على بن حسن بن زيد از مادرى كنيز به دنيا آمد و در زندان ابوجعفر منصور دوانيقى، دومين خليفه عبّاسى، درگذشت. ۱
در كتاب عمدة الطالب ۲ هم مسطور است كه على بن حسن بن زيد ملقّب به «سديد» و كنيه اش ابوالحسن، مادرش امّ ولد (كنيز) بود و اعقاب او از فرزندش عبداللّه قافه است. ۳
ابوالفرج اصفهانى در حوادث زمان منصور دوانيقى از على بن حسن بن زيد اسم برده، مى نويسد: از جمله كشتگان آل ابى طالب، على بن حسن بن زيد بن حسن بن علىّ بن ابى طالب عليهماالسلام است. كنيه اش ابوالحسن و مادرش كنيزى به نام أمة الحميد بود. منصور هنگامى كه بر پدرش حسن بن زيد خشم گرفت، او را با پدرش به زندان افكند و على همچنان با پدرش در زندان بود؛ تا اينكه در همان جا (قبل از پدر) از دنيا رفت. ۴
مؤلف كتاب عبدالعظيم الحسنى عليه السلام حياته و مسنده بعد از اشاره به مطالب فوق، درباره به زندان رفتن على بن حسن مى نويسد:
جريان قيام سادات حسنى در زمان خلافت منصور، كه على بن حسن هم يكى از آنان بود، در كتابهاى تاريخ و اخبار به تفصيل بيان شده و اينك مختصرى از آن واقعه را به نقل از كتاب شريف كافى مى آوريم.
موسى بن عبداللّه گويد: پدرم هنگامى كه قصد كرد مقدّمات خلافت برادرم محمد را فراهم كند، نزد جعفر بن محمد صادق عليهماالسلام رفت و به وى گفت: اگر شما به خلافت و
1.سرّ السلسلة العلويّة، ص ۲۴ .
2.عمدة الطالب، ص ۷۱ .
3.ر.ك: الشجرة المباركة، ص ۶۳ ـ ۶۴؛ المجدى، ص ۳۴؛ تهذيب الأنساب، ص ۱۳۹.
4.ترجمه مقاتل الطالبيين، ص ۳۶۹ .
