(11)

يك سال در ميان ايرانيان ^۱

1887 ـ 1888م

ادوارد براوان در «يك سال در ميان ايرانيان» برخلاف سياحان ديگر، تنها به حضرت عبدالعظيم پرداخته است. او در اين باره مى نويسد:
«شاه عبدالعظيم يكى از اماكن متبركه، و هم بست مى باشد. يعنى مقصرين اگر وارد آن مكان مقدس شوند از تعقيب مصون هستند».
سپس درباره انواع بست نشينى و اينكه بست نشينى تنها مخصوص جرمهاى سبك است نه جرايمى مثل قتل. اين سياح وقتى مى خواهد وارد حرم عبدالعظيم شود، مانعش مى شوند و جلوش را مى گيرند.
كاروان ما سبكبار بود و لذا با سرعت راه پيمايى مى كرديم و چهار ساعت بعد از ظهر به شاه عبدالعظيم كه قبل از ورود به تهران گنبد آن را ديده بودم رسيديم. شاه عبدالعظيم يكى از اماكن متبركه، و هم بست مى باشد؛ يعنى مقصرين اگر وارد آن مكان مقدس شوند از تعقيب مصون هستند. در ايران چند نوع بست وجود دارد كه بعضى از آنها با اهميت تر و برخى كم اهميت تر است. مثلا يك نفر قاتل اگر بست بنشيند او را از آنجا خارج مى كنند ولى اگر كسى مقروض باشد مى تواند در هر نقطه بست بنشيند و خود سكنه محلى حامى او هستند و نمى گذارند كه او را از بست بيرون بياورند.
بعد از ورود به شاه عبدالعظيم من مصمّم شدم كه نظرى به مكان مقدس آن بيندازم و گرچه مى دانستم كه اروپاييها حق ورود به آن امكنه را ندارند ولى فكر