اهمّيت ايمان به قضا و قدر

ايمان به تقدير الهى، از آن جا كه ملازم با انكار نقش غير خداى يگانه در تدبير جهان هستى است، يكى از پايه هاى اصلى توحيد شمرده شده است . در حديثى از پيامبر صلى الله عليه و آله آمده است :

الإِيمانُ بِالقَدَرِ نِظامُ التَّوحيد .[۱]قوام توحيد، ايمان به قدر است .

در احاديث فراوانى، تأكيد شده است كه انسان، تا وقتى به تقدير الهى ايمان نداشته باشد، از بركات ايمان حقيقى، بى بهره خواهد بود. همچنين كسى كه مدّعى اسلام باشد و قَدَر را انكار كند، «كافر»، «مجوسى» و «ملعون» ناميده شده است .[۲]

البتّه به اين نكته مهم بايد توجّه داشت كه ايمان به تقدير، با تدبير و برنامه ريزى و تلاش براى زندگىِ برتر، نه تنها منافات ندارد، بلكه تدبير و تلاش، نوعى تقديرند، چنان كه قرآن تصريح مى كند :

«وَ أَنْ لَّيْسَ لِلْاءِنسَـنِ إِلَا مَا سَعَى.[۳]براى انسان، جز حاصل تلاش او نيست»  .

آيه بدين معناست كه در نظام آفرينش، بر اساس تقدير الهى، انسان، تنها از تدبير و تلاش خود، سود مى برد . بر همين پايه نيز بهره بردن از دارو و دعا و ساير اسباب، براى انسان مفيد است، چنان كه در حديث پيامبر صلى الله عليه و آله آمده است :

الدَّواءُ مِنَ القَدَرِ، وَقَد يَنفَعُ بِإِذنِ اللّه .[۴]درمان، جزيى از قَدَر است و گاهى به اذن خداوند، سودمند است .

بر اين اساس، اگر احاديثى به ظاهر، بر تنافى تدبير و تقدير، دلالت داشته باشند، قطعا مقصود از آنها چيزى ديگر است .[۵]