در ادامه اين نشست، حجّت الاسلام سالارکيا، از پروفسور استفان لاندن ـ تحصيلکرده انگليس که هم اکنون، استاد پژوهشگر دانشگاه اوهايو آمريکاست ـ به عنوان خاورشناسي منصف که به کتابشناسي 95 اثر چاپي و خطّي از شيخ بهايي پرداخته، اشاره كرد.
چهارم: سخنراني رئيس دانشکده
ويژه چهارم اين همايش، سخنراني آية الله محمّد محمّدي ري شهري بود. ويژگي اين برنامه، نگاه ويژه سخنران به «عرفان شيخ بهايي» است.
به قسمتي از اين سخنراني توجّه کنيد: «نکتهاي که در زندگي عرفاني اين شخصيت، قابل توجّه است، عنايتي است که ايشان در آثار خود، به مفهوم علم و معرفت دارد و اين معنا، در واقع، برگرفته از فهم دقيق مفهوم علم، معرفت و حکمت در قرآن و حديث است. حقيقت علم، آن نوري است که از عمل و اخلاق، جدا نيست؛ يعني اگر انسان، عالِم باشد، اهل شب زندهداري است، اما پوسته علم ـ که ميتواند علم حوزوي يا دانشگاهي باشد ـ حتّي با کفر هم جمع ميشود؛ ولي اگر با آن نور و علم حقيقي همراه شد، سراسر، نور ميشود ۱ .
پنجم: وجيزه منظوم
در شماره چهارم حديث انديشه (ص 128)، آمده است:
شيخ بهايي، در کتاب الوجيزه، يک دوره اصطلاحات حديث را به اختصار و با زباني شيوا، بيان کرده است. الوجيزه، از زمان تأليف تا کنون، با استقبال عالمان رو به رو بوده و برخي نيز به شرح آن، همّت گماشتهاند. حجة الاسلام مرتضي دانشمند نيز به گونهاي ديگر، به اين کتاب ارزشمند، پرداخته و حدود يک سوم آن را به نظم درآورده است که براي نخستين بار، در اين مجله و به مناسبت همايش شيخ بهايي منتشر ميشود. حديثپژوهان ميدانند که شيخ بهايي براي فشردهسازي دانش مصطلح الحديث، چه رنج گراني را برخود هموار کرده است و همانان، اعتراف دارند که اين کار لطيف را به نظم در آوردن، سختيها و تنگناهاي فراواني دارد.
اين شعر فارسي را بايد ويژه پنجم همايش بدانيم که هر چند در روز مراسم خوانده نشد؛ ولي در ويژهنامه حديث انديشه به چاپ رسيده است.
1.. نشريه محدّث، ش ۱۸، شخصّيت عرفاني شيخ بهايي، ص ۱۹ (با اندکي تغيير و ويرايش).