حديث مجدِّد - صفحه 99

2 . مرحوم سيد عليخان مدنى (م 1120ق) در سلافة العصر، در شرح حال شيخ بهايى، اشارتى به اين حديث دارد؛ آنجا كه مى گويد:
فهو علامة البشر و مجدّد دين الأُمّة على رأس القرن الحادى عشر. إليه انتهت رياسة المذهب و الملّة، و به قامت قواطع البراهين و الأدلة... . ۱
3 . مرحوم ميرزا عبداللّه افندى (م حدود 1134ق) از جامع الأصول ابن اثير نقل كرده است كه سيد مرتضى، مروّج مذهب اماميه در اوّل قرن پنجم است. ۲
4 . فاضل هندى(ره) (م حدود 1135ق)، در آغاز رساله چهار آيينه گويد:
امّا بعد... محمد بن الحسن الإصفهانى، معروف به بهاءالدين، مى نمايد كه مروى است از سيد كائنات كه بر سر هر صد سال عالمى از اين امت، دين را تازه مى كند؛ يعنى در تقويت دين و ترويج دين اثرهاى نمايان از او ظاهر مى گردد و سنيان، اين روايت را قبول دارند و بر سر هر صد سالى، عالمى از سنيان و عالمى از شيعه نام برده اند، تا دو صد سال قبل از اينكه، بحمدللّه تعالى و المنه، كه از سنيان احدى تا حال نيامده كه نام او را توانند مذكور نمود و از علماى اماميه بوده اند.
و بر سر صدِ دوازدهم -كه هزار و صد و يازده ۳ بوده باشد تا حال -كه هزار و صد و بيست و شش باشد سواى داعى -كه محرّر اين اوراق است احدى از اماميه مذكور و مسموع نمى شود كه در تجديد دين مبين كوشيده باشد. ۴
و از داعى، بحمدللّه والمنّه، اثرهايى نمايان، ظاهر شده كه پوشيده و پنهان نيست:

1.بحارالأنوار، ج ۱۰۶، ص ۱۰۸، به نقل از سلافة العصر.

2.رياض العلماء، ج ۴، ص ۲۰.

3.ظاهراً فاضل هندى مبدأ محاسبه را سال رحلت پيامبر خدا قرار داده است، در حالى كه ديگران، سال هجرت را مبدأ اين محاسبه مى دانند و نظر فاضل هندى خلاف ظاهر حديث است.

4.بديهى است كه حداقل در دوره صفوى، خدمات هيچ عالمى به پايه خدمات علامه بزرگوار مولا محمدباقر مجلسى -قدّس اللّه نفسه الزكية، و أفاض على تربته المراحم الربانيّة نمى رسد.

صفحه از 110