روایات روزه عاشورا، چیستی، گونه‌ها و تحلیل

عبدالعلی پاکزاد^۱

مهدی (عبدالمهدی) جلالی^۲

چکیده

روزه روز عاشورا همواره در میان عالمان اهل سنت و عالمان شیعه معرکه آرا بوده است. سبب اختلاف، وجود دو دسته روایات موجود در کتب روایی شیعه در باره آن است. بررسی سندی و نیم‌نگاهی به محتوای احادیث، به روش توصیفی تحلیلی- انتقادی و با هدف آشنایی با این دو دسته روایات و اعتبار سنجی آنها مورد توجه این نوشتاراست.

یافته‌های پژوهش حاضر این است که روزه عاشورا قبل از تشریع روزه رمضان بوده و پس از آن رها (ترک) شده است. به نظر می‌رسد اگر چه بعضی روایات منع کننده از روزه عاشورا از نظر سند ضعیف هستند، در مجموع از روایات مجوز صوم قوی‌تر و با سیره منقول از امامان، پس از واقعه جانکاه عاشورا موافق‌ترند. همچنین، اکتفای کلینی به نقل روایات منع می‌تواند دلیل بر کاستی در اعتبار روایات مجوز صوم عاشورا از منظر وی تلقی گردد.

کلیدواژه‌ها: روزه عاشورا، شیعه، روایات، گونه‌ها، أسانید، مضامین آرا.

1. مقدمه

موضوع روزه عاشورا و پیوند آن با یکی از بزرگ‌ترین حوادث تاریخ اسلام، یعنی شهادت مظلومانه امام حسین علیه السلام و اصحابش و تلاش بنی امیه و دشمنان در مبارزه با آثار آن واقعه ماندگار، اهمیت بررسی دو دسته روایات وارد در کتب حدیثی شیعه در باب صوم عاشورا را دو چندان می‌کند.

فهرست مقالات