11
فصلنامه علمی - پژوهشی علوم حدیث شماره77

مسخ شده ملاقات خواهد کرد و حشر او با کسانی خواهد بود که روزه آن دو روز را سنت نهاده‌اند.

2 - 1 - 4. روایت پنجم منع

از عبدالله بن سنان نقل شده که گوید:

۰.در روز عاشورا بر ابی عبدالله علیه السلام وارد شدم و حضرت را در حالی که اندوهگین بود و اشک از دیدگانش مثل مروارید، سرازیر می‌گردید، ملاقات نمودم. سپس گفتم: گریه‌تان برای چیست؟ فرمود: آیا تو در غفلت هستی؟ آیا نمی‌دانی که در مثل چنین روزی حسین دچار مصیبت گردید. گفتم: نظر شما در باره روزه چنین روزی چیست؟ به من فرمود: روزه بگیر اما نه تا شب و روزه‌ات را افطار کن، بدون این که شادی داشته باشی. و تمام روز را روزه قرار مده. و افطار تو باید لحظه‌ای بعد از نماز عصر با جرعه‌ای از آب باشد؛ چرا که در مثل این وقت از روزه بر آل رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم فتنه و آشوب نمودند.۱

2 - 1 - 4 - 1. بررسی سند روایت

1. آیةالله خویی و سبحانی بر این نظرند که این روایت حکم حدیث مرسل و ضعیف السند دارد؛ زیرا طریق شیخ طوسی به شخص عبدالله بن سنان، نه به کتاب‌هایش، نامعلوم است و دلیلی هم در دست نیست که دلالت داشته باشد. شیخ طوسی این روایت را ازکتب عبدالله بن سنان نقل کرده است.۲

2. آیة الله وحید خراسانی تأکید دارد حتی اگر طریقی را که شیخ در مصباح المتهجّد آورده است، به خود ابن سنان مستند بدانیم و نه به کتابش، و قایل به ضعف آن باشیم، طریق دیگری برای ابن سنان وجود دارد که صحیح است و آن طریق را مشهدی در المزار از عماد الدین طبرسی - که بدون اشکال، فردی ثقه است - از ابو علی حسن (پدر شیخ طوسی)، از پدرش ابوجعفر طوسی، از شیخ مفید، از ابن قولویه و صدوق، از کلینی، از علی بن ابراهیم، از پدرش، از ابن ابی عمیر، از عبدالله بن سنان نقل کرده‌اند که گفت: «بر آقایم ابی عبدالله جعفر بن محمد علیه السلام در روز عاشورا وارد شدم...».۳

این طریق کاملاً معتبر است و به آن می‌توانیم اعتماد کنیم؛ علاوه بر این که قایلان به عدم

1.. وسائل الشیعه، ج۷، ص۲۳۸، ص۷.

2.. الصوم فی الشریعة الاسلامیة الغرّاء، ج۲، ص۳۰۹؛ شرح العروة، ج۲۲، ص۳۱۸.

3.. المزار، ص۶۸۵؛ بحار الأنوار، ج۱۰۱، ص۳۱۳؛ مستدرک الوسائل، ج۷، ص۵۲۴، ب۱۶، ح۹.


فصلنامه علمی - پژوهشی علوم حدیث شماره77
10

درباره آن می‌گویند، پرسیدم. فرمود:

۰.از روزه فرزند مرجانه می‌پرسی؟ آن روزی است که زنازادگان آل زیاد برای کشتن حسین علیه السلام روزه گرفتند و روزی است که آل محمد علیهم السلام آن را شوم می‌شمارند. مسلمانان آن را شوم می‌شمارند و روزی را که مسلمانان شوم بشمارند، نباید روزه گرفت و به آن تبرک جست. و روز دوشنبه روز نحس است که در آن روز خداوند جان پیامبر خود را قبض کرد، مصایبی که بر آل محمد علیهم السلام رسید در روز دوشنبه بود. ما آن روز را شوم می‌دانیم و دشمن ما به آن روز تبرک می‌جوید. و در روز عاشورا امام حسین علیه السلام کشته شد و فرزند مرجانه آن را متبرک شمرد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم آن را شوم شمردند. از این ‌رو، کسی که آن دو روز را روزه بگیرد، یا آنها را متبرک شمارد، خداوند تبارک و تعالی را با قلب مسخ شده ملاقات خواهد کرد و حشر او با کسانی خواهد بود که روزه آن دو روز را سنت شمرده و به آنها تبرّک جسته‌اند.۱

2 - 1 - 3 - 1. بررسی سند روایت

1. الحسن بن علی الهاشمی: آیة الله خویی۲ و سبحانی۳ این حدیث را به خاطر وجود همین شخص، ضعیف دانسته‌اند.

2. جعفر بن عیسی: نجاشی از او اسمی نبرده و شیخ طوسی بدون هیچ وصفی (=مجهول) نام او را در اصحاب امام رضا علیه السلام آورده است.۴ مجلسی دوم به این حدیث نسبت مجهول داده است: «الحدیث مجهول».۵ علامه حلی صحت این روایت را محل تأمل دانسته است.۶

2 - 1 - 3 - 2. بررسی مضمون روایت

امام رضا علیه السلام روزه روز عاشورا را روزه فرزند مرجانه و زنازادگان آل زیاد برای کشتن حسین علیه السلام و عاشورا را روزی شوم دانسته‌اند که نباید در آن روزه گرفت. همچنین، روز دوشنبه را هم روز نحس خوانده ‌است؛ چون در آن روز خداوند جان پیامبر خود را قبض کرد! از این‌ رو، کسی که آن دو روز را روزه بگیرد، خداوند تبارک و تعالی را با قلب

1.. فروع الکافی، ج۳، ص۳۳۴ - ۳۳۳، ح۵؛ وسائل الشیعه، ج۷، ص۳۴۰، ح۳.

2.. شرح العروة، ج۲۲، ص۳۱۴.

3.. الصوم فی الشریعة الاسلامیة، ج۲۶، ص۳۰۸.

4.. رجال الطوسی، ش۵۲۳۷، ص۳۵۳.

5.. مرآة العقول، ج۱۶، ص۳۶۰؛ ملاذ الاخیار، ج۷، ص۱۱۸.

6.. مختلف الشیعه، ج۳، ص۳۷۰.

  • نام منبع :
    فصلنامه علمی - پژوهشی علوم حدیث شماره77
    تاريخ انتشار :
    1394
    سردبیر :
    محمد محمدی نیک (ری‌شهری)
    صاحب امتیاز :
    دانشکده علوم حدیث
    مدیر اجرایی :
    وحیدرضا نوربخش
    امتیاز :
    علمی پژوهشی
    آدرس اینترنتی :
    http://www.ulumhadith.ir
    جانشین سردبیر :
    سید محمدکاظم طباطبایی
تعداد بازدید : 17284
صفحه از 185
پرینت  ارسال به