از امام باقر علیه السلام نیز نقل کرده است که فرمود:

۰.تنی چند از جمله کثیر النوا، بسیاری از افراد را گمراه نمودند.^۱

مجلسی این روایت (روایت پنجم جواز) را ضعیف دانسته است.^۲

2-2-4-2. بررسی مضمون روایت

کثیر النواء از امام باقر علیه السلام نقل می‌کند که حضرت فرمود: کشتی نوح در روز عاشورا به کوه جودی چسبید و نوح به تمام کسانی که همراهش بودند از جنّ و انس دستور داد تا آن روز را روزه بدارند. سپس امام باقر علیه السلام فرمود: آیا می‌دانی که روز عاشورا چه روزی است؟ این روزی است که خداوند عز و جل در آن توبه آدم و حوّا را قبول کرد، دریا را بر بنی اسرائیل شکافت، فرعون و یارانش را غرق کرد، موسی علیه السلام را بر فرعون غلبه داد، ابراهیم علیه السلام متولد شد، خداوند توبه قوم یونس را پذیرفت، عیسی علیه السلام زاده شد و قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف در این روز (= عاشورا) قیام می‌کند.

به گفته صدوق در الامالی و دیگر کتب، وقوع این برکات در روز عاشورا از اکاذیب و افترائات عامه است.^۳

محقق قمی می‌گوید:

۰.روایت کثیر النّواء از حیث مضمون با سایر اخباری که در باره ولادت حضرت عیسی نقل شده، مخالف است؛ چرا که آن اخبار ولادت حضرت عیسی را در اول ذی الحجّه و توبه قوم یونس را در ماه شوّال و توبه حضرت آدم را در روز غدیر عنوان نموده‌اند. اما قیام حضرت قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف گر چه اخبار صحیح آن را در روز عاشورا ذکر کرده‌اند، اما در این روایت شاید از این باب ذکر شده تا بقیه فقرات مورد تکذیب و خدشه قرار نگیرد.^۴

3. تحلیل اخبار منع و جواز روزه عاشورا

چون بسیاری از روایات منع و جواز روزه عاشورا در معرض مناقشه سندی یا نقد مضمونی قرار گرفته‌اند، علما کمابیش برای ترمیم ضعف آنها و توجیه مضمونشان کوشش‌هایی نموده‌اند که آنها را بررسی می‌کنیم:

قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف قیام می‌کند.^۱

2 - 2 - 4 - 1. بررسی سند روایت

1. علی بن الحسن: مشترک بین کسانی است که ثقه هستند و بین کسانی که توثیق نشده‌اند.^۲

2. محمد بن عبدالله بن زراره: در رجال النجاشی ذکر نشده است؛ لیکن در ترجمه حسن بن علی بن فضال از علی بن ریان آورده است:

۰.و کان و الله محمد بن عبد الله (بن زرارة) أصدق عندی لهجة من أحمد بن الحسن، فإنه رجل، فاضل، دین.^۳

3. احمد بن محمد بن عمرو بن أبی نصر زید مولی السکون، ابو جعفر معروف به بزنطی، کوفی. امام رضا و امام جواد علیهما السلام را ملاقات کرده و نزد آن دو منزلتی بزرگ داشته، موثق و جلیل القدربوده است.^۴ قاله الشیخ و العلّامه.^۵

4. أبان بن عثمان الأحمر: عن ابی عبدالله و ابی الحسن موسی علیه السلام روایت کرده است.کتاب نیکوی بزرگی داشته است (له کتاب حسن کبیر).^۶ أبان بن عثمان از زمره کسانی است که اجمعوا علی تصحیح ما یصحّ عنه و تصدیقه.^۷

5. کثیر النّواء: در رجال النجاشی ذکر نشده است. در رجال الکشی از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود:

۰.پروردگارا، من از کثیر النوا به تو شاکی ‌و در دنیا و آخرت از او بیزارم.^۸