بینات برای هر قوم و ملتی، آن دست از دلایل و نشانه‌های روشنی هستند که در اختیار و در برابرشان است و جای چون و چرا ندارد. برای مخاطبان پیامبران که گاهی معجزه‌های روشن را انکار می‌کردند، نمی‌توان از اشیا و یا کسانی که وجود خارجی ندارند، حرف زد و آن را بینه قلمداد نمود.

در تأویل مساجد در آیه «أَنَ‏ الْمَساجِدَ لِلهِ»‏^۱ گفته شده که منظور، ائمه هستند، و مجلسی آن را منزل و یا مدفن آنها دانسته است.^۲ در آیه «خُذُوا زِینَتَکُمْ‏ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِد»^۳ نقل است که منظور، ائمه هستند.^۴ و مجلسی، گفته است:

۰.منظور، خانه‌های منور... ایشان است. و یا آیه، خطاب به ایشان، و یا تأویل زینت به ولایت است. و سرانجام گفته: زینت، اعم از روحانی و جسمانی است و ولایت اهل بیت، اشرف زینت‌ها است.^۵

و این یعنی همان تأویلِ تأویل که مشخص نیست بر چه اساسی صورت گرفته است. در باره «ذلِکَ الْکِتابُ لا رَیبَ‏ فیه‏»، گفته شده که منظور، امام علی است.^۶ فیض کاشانی گفته است که، ذلک و کتاب، اشاره به علی است، و ادامه داده که اطلاق کتاب بر انسان کامل در میان خواصّ، شایع است.^۷ اما مگر این کتاب، برای خواص و با زبان آنها نازل شده، و اصولاً این اصطلاح مگر در دوران نزول، وجود داشته است؟ در باره «حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ‏ سَبْعَ سَنابِل»‏^۸ گفته شده که منظور، از حبّه، فاطمه و سبع سنابل، هفت فرزند ایشان است که هفتمی، قائم آنها است.^۹ این خبر، علاوه بر این که با سیاق کلام، سازگار نیست، با مسلّمات دیگر نمی‌سازد؛ چه این که هر گونه حساب شود، هفتمینِ از نسل فاطمه، قائم نیست. در آیه اخذ میثاق از پیامبران آمده که خدا از آنها پیمان گرفت به رسول بعد از خود ایمان بیاورند و کمکش کنند.^۱۰ روایت می‌گوید منظور، ایمان به رسول خدا، و یاری علی

عبدالمطلب است. جمادای اول عبدالکعبه و جمادای دوم، ابراهیم بن رسول الله، رجب، برادر او طاهر، و شعبان، قاسم پسر رسول خدا است.^۱ در اسماعیله، الفجر، محمد، لیال، علی، و الشفع و الوتر، حسن و حسین و و اللیل اذا یسر،^۲ فاطمه معرفی شده است.^۳ سهل بن عبد الله شوشتری در تفسیر آیه «احسان به همسایه نزدیک و دور»^۴ گفته است:

۰.باطن آیه، این است: «جار ذی القربی»، یعنی قلب، و «جار جُنب»، طبیعت. و «الصاحب بالجَنب»، عقل اقتدا کننده به شریعت، و ابن السبیل، اندام انسان که مطیع خدایند.^۵

در منابع حدیثی و تفسیری هم، احادیثی فراوان در تأویل باطنی آمده که نمونه‌ای از آنها چنین است: در زیر آیه «فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذی أَنْزَلْنا»^۶ گفته شده منظور از نور، ائمه هستند،^۷ و مجلسی - که گویی ظاهر تأویل راضیش نکرده - در توضیحش آورده است که بنا بر تأویل، نسبت انزال به اعتبار فرستادن ارواح ایشان به بدن‌های آنها است، و یا چون آنان در نهایت قربند، دستور داده شدنشان به تبلیغ، به منزله نزول از مقام رفیع به پَست است. و یا انزال نور آنان به صُلب آدم است، و فرستاده شدن محبت و ولایت آنها بر رسول خدا است.^۸ روشن است که هیچ‌یک از این توجیه‌ها، با سیاق سازگار نیست؛ مگر با پذیرش آفرینش روح قبل از بدن، و یا تناسخ، و یا نور را بر خلاف خود روایت، نه ائمه، که محبت آنها و ولایتشان بگیریم و در این صورت نیز، مرتکب چند خلاف ظاهر باید شد. به عبارتی، مجلسی، ناچار تأویل‌ها را تأویل کرده است. در روایتی، بینات در آیه «أَتَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیناتِ»^۹ ائمه معرفی شده است.^۱۰ بی‌تردید، ائمه بینات الهی هستند، اما وقتی از فرستاده شدن پیامبران با بینات سخن به میان آمده، چگونه می‌توان پذیرفت که آنان، ائمه را به عنوان بینات خود آورده و یا معرفی کرده باشند؟