1 - 2. بیعت کلامی به همراه مصافحه
برخی اخبار حاکی از آن است که نبی مکرم صلی الله علیه و آله و سلم علاوه بر بیان شروط بیعت به مصافحه با زنان پرداختند. البته این مصافحه از روی لباس بوده است.
در منابع روایی و تفسیری شیعه روایت مسندی که بر مصافحه دلالت داشته باشد، یافت نشد. تنها چیزی که در یکی از منابع تفسیری شیعه مشاهده میگردد، گزارشی است که با واژه «قیل» شروع شده است:
۰.قیل کان یصافحهنّ و علی یده ثوب و یشترط علیهنّ الشروط الستّة المذکورة فی الآیة؛۱
۰.گفته شده که (رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم) با زنان مصافحه نمودند، در حالی که بر دستش لباسی بوده و شروط شش گانه ذکر شده در آیه (12 سوره ممتحنه) را بر آنها شرط مینمودند.
قول مذکور در کنار قول به عدم مصافحه ذکر شده۲ و با توجه به عدم ذکر چنین گزارشی در دیگر کتب روایی شیعه، به نظر میرسد که خبر مذکور برگرفته از کتب عامه باشد.
محتوای این خبر از جهات گوناگون قابل بررسی است:
- از آنجایی که دست ندادن بر اساس روایات بخش قبل، با دست دادن از روی لباس بر مبنای گزارش اخیر متناقض است، از این رو، این دو دسته از روایات قابلیت جمع عرفی ندارد و تعارض موجود در این دو گروه روایات به حال خود باقی است.
- با توجه به تعارض محتوایی این گزارش با روایاتی که در بخش قبل ذکر گردید و عدم تأیید محتوای گزارش اخیر توسط دیگر روایات، نمیتوان محتوای این گزارش را مورد استناد قرار داد؛ زیرا علاوه بر ضعف سندی و محتوایی گزارش اخیر، طرف مقابل از صحت سندی و تأیید محتوایی توسط روایات دیگر برخوردار است.
- گزارش اخیر با محتوای برخی از روایاتی که به صراحت، دست دادن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم با زنان را نفی میکند، متعارض است؛ روایاتی که از منابع متعدد شیعه و عامه، اعم از روایی، تفسیری و تاریخی، نقل شده است؛۳ از جمله: