با زنان داشته، به گونهای که این کار از طرف پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و به عنوان بیعت عنوان شده است.۱
در منابع شیعه اعم از روایی، فقهی و تفسیری چنین خبری یافت نشد؛ اما در منابع روایی عامه تنها یک خبر یافت میشود که بیانگر سفارت عمر است و با وجود منابع متعدد، خبر مذکور مفرد است؛ زیرا تنها یک راوی آن را نقل نموده است.۲ مضمون خبر آن است که وقتی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم وارد مدینه شدند، زنان مدینه را در خانهای جمع نموده و عمر را به سوی آنان فرستادند و او در حالی که بیرون از خانه بود، شروط بیعت را - که در آیه 12 سوره ممتحنه آمده است - بیان نموده و به نشانه بیعت، دست خود را از بیرون خانه و زنان از داخل خانه دراز نمود.۳
با توجه به محتوای خبر، تکات زیر قابل تأمل است:
- در ابتدای خبر آمده که هنگام ورود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم این مسئله صورت گرفته است. اگر این امر بیانگر ابتدای هجرت باشد، با محتوای خبر - که بیعت بر اساس شروط آیه 12 سوره ممتحنه است - سازگار نیست؛ زیرا چنان که قبلاً اشاره شد، آیه شریفه در ایام فتح مکه بوده و این اتفاق، اواخر هجرت صورت پذیرفته است؛ ضمن آن که آنچه در اوایل هجرت میتوانسته به عنوان محتوای بیعت مطرح باشد، اصل اسلام بوده است؛ زیرا اسلام در آن زمان، یک دین نوپا بوده و اصل اسلام مورد نظر بوده؛ چنان که در خبری آمده که تعدادی از زنان نزد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم آمده و این گونه بیعت نمودند:
۰.ای پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم، با تو بر اسلام بیعت میکنیم؛ قطعاً تو را تصدیق نموده و شهادت میدهیم که حق آوردی. ۴
- در روایت مذکور، بعد از قبول شروط بیعت توسط زنان، آنچه به عنوان کیفیت بیعت آمده، عبارت زیر است:
۰.پس ما دستان خود را از داخل خانه دراز نموده و او دستش را از خارج خانه
1.. حجاب شرعی در عصر پیامبر(، ص۹۷۱ - ۹۷۳.
2.. اصول الحدیث و احکامه، ص۷۱.
3.. مسند احمد، ج۵، ص۸۵؛ همان، ج۶، ص۴۰۸و۴۰۹؛ مسند البزار، ج۱، ص۶۳؛ صحیح ابن حبان، ج۷، ص۳۱۳و۳۱۴؛ صحیح ابن خزیمة، ج۳، ص۱۱۲؛ موارد الظمآن، ج۱، ص۱۱۴؛ السنن الکبری، ج۳، ص۱۸۴؛ مجمع الزوائد، ج۶، ص۳۸؛ کنز العمال، ج۱، ص۳۲۱؛ تخریج الأحادیث و الآثار، ج۳، ص۴۶۴.
4.. الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۲.