2 - 1 - 1 - 2. بررسی مضمون دو روایت
الف. روایت اول
مطابق این خبر، روزه عاشورا قبل از تشریع روزه رمضان بوده است و پس از آن رها (ترک) شده است. مقصود امام علیه السلام از «کان صومه»، وجوب یا استحباب و از «تُرِک»، نسخ است.۱
ب.روایت دوم
امام باقر علیه السلام در باره روزه عاشورا فرمود: با نزول حکم روزه در ماه رمضان، [منسوخ و] متروک شده و روزه [منسوخ و] [إحیاکردن] متروک بدعت است. راوی گوید: پس از امام باقر علیه السلام، از امام صادق علیه السلام در این باره پرسیدم. آن حضرت نیز همین پاسخ را داد. آن گاه فرمود: این، روزه‌ای است که نه آیه‌ای در بارهاش نازل شده و نه سنت بر آن جاری گشته، مگر سنت آل زیاد که بر کشتن حسین بن علی علیه السلام جریان یافته است.
2 - 1 - 2. روایت سوم منع
عبدالملک گوید: از امام صادق علیه السلام در باره روزه تاسوعا و عاشورا ماه محرم پرسیدم. فرمود:
تاسوعا روزی است که امام حسین علیه السلام و یارانش _ رضی الله عنهم _ در کربلا محاصره شدند و آن روز لشکریان شام گرد هم آمدند و عرصه را بر آن حضرت سخت گرفتند. ابن مرجانه و عمر بن سعد به انبوه لشکر خود خوشحال شدند.
۰.در آن روز امام حسین علیه السلام و یارانش _ رضی الله عنهم _ را ناتوان نمودند و یقین کردند که هیچ یار و یاوری بر امام علیه السلام نخواهد آمد و مردم عراق آن بزرگوار را یاری نخواهند کرد. پدرم فدای آن ناتوان غریب.
سپس فرمود:
روز عاشورا روزی است که امام حسین علیه السلام کشته شد و در میان یاران خود بر زمین افتاد و یاران حضرتش پیرامون او با تن‌های برهنه بر زمین افتاده بودند. آیا می‌توان در چنین روزی روزه گرفت؟ هرگز به پروردگار بیت الحرام سوگند! عاشورا، روز روزه نیست. آن روز، روز اندوه و مصیبت آسمانیان، زمینیان و همه مؤمنان است. و روز خوشحالی و سرور ابن مرجانه و آل زیاد و شامیان است که خداوند بر آنها و فرزندان آنها خشم خواهد نمود. آن روزی است که همه سرزمین‌ها _ جز سرزمین شام _ گریه کردند.
