سند «علی بن إبراهیم عن أبیه، عن إسماعیل بن مرَّار، قال: کتب الحسن بن العبّاس المعروفی إلی الرّضا علیه السّلام» آمده، عملکردی خلاف آنچه در موارد پیش بود، رخ می‌دهد؛ یعنی مرار گفته شده و نظر ایشان بر صحت سند با نام مهران است. در این کتاب آمده است:

یحتمل وقوع التصحیف فی عنوان «ابن مرار» بدل «ابن مهران» و «ابن العبّاس المعروفی»، و ذلک لورود هذا الخبر سنداً و متناً فی البصائر، و فیه روی الصفّار عن إبراهیم بن هاشم، قال: أخبرنا إسماعیل بن مهران، قال: کتب الحسن بن العبّاس بن المعروف إلی الرّضا علیه السّلام (بصائر الدرجات: ص 369 ح 4). و فی الإختصاص: إبراهیم بن هاشم، عن إسماعیل بن مهران، قال: کتب الحسن بن العبّاس المعروفی... (الاختصاص: ص 328).

۰.لعلّ صحة عنوان إسماعیل بن مرار فی السند المبحوث عنه و ذلک بقرینة کثرة روایة إبراهیم بن هاشم عنه و عدّه الشیخ فی من لم یرو عن الأئمّة علیهم السّلام (راجع: رجال الطوسی: ص 412 رقم5972) إلّا أنّه روی کثیراً عن یونس بن عبد الرحمن.^۱

مسئله جالب‌تر این که این روایت دو بار در البرهان آمده که در سند یکی اسماعیل بن مهران آمده و در سند دیگری اسماعیل بن مرار.^۲ توجه به مجموعه کتاب‌هایی که این روایت در آنها وجود دارد، بیان‌گر آن است که هر جا علی بن ابراهیم این حدیث را از پدرش (ابراهیم بن هاشم) نقل‌نموده، در سند، نام اسماعیل بن مرار آمده؛ اما هر جا دیگری از ابراهیم بن هاشم ذکر کرده، نام اسماعیل بن مهران ذکر شده است. از این رو، با توجه به این مورد و ایرادات دیگری که در سند احادیث منقول از علی بن ابراهیم وجود دارد، گاهی سند حدیث واحدی را یک بار با یک واسطه اضافه و بار دیگر بدون آن ذکر کرده است؛ به عنوان مثال، توجه به سند یکی از احادیثی که در کتب مختلف به نقل از علی بن ابراهیم آمده، بیان‌گر آن است که علامه مجلسی سند آن را به نقل مستقیم از تفسیر علی بن ابراهیم این‌ گونه ذکر کرده است:

۰.تفسیر القمی أَبِی، عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مَرَّارٍ، عَنْ یونُسَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْکَانَ، عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّه.^۳

و در کتب دیگر، اگر چه باز به نقل از علی بن ابراهیم است، اما میان عبدالله بن مسکان و امام علیه السّلام یک واسطه ذکر‌شده است.

در مورد حدیثی که نام اسماعیل بن مهران در سند مشابه آمده است نیز علاوه بر این مورد، در سند احادیث دیگری هم که به نقل علی بن ابراهیم از پدرش از مهران هستند، دیگران حکم به تصحیف کرده و آن را بدل از اسماعیل بن مرار دانسته‌اند یا به عکس اسماعیل بن مرار آمده، اما نظر دیگران بر آن است که تصحیف شده اسماعیل بن مهران است. برخی از موارد آن را از نظر می‌گذرانیم:

آیة الله خویی در ذیل بحث از روایاتی که ابراهیم بن هاشم در سند آنها وجود دارد، این‌گونه می‌آورد:

۰.روی الشیخ بسنده، عن علی بن ابراهیم، عن ابیه، و اسماعیل بن مهران عن یونس. التهذیب: الجزء5، باب الکفارة عن خطأ المحرم، الحدیث1089، و الاستبصار: الجزء2، باب من جامع قبل عقد الاحرام بالتلبیة، الحدیث636، إلا أن فیه إسماعیل بن مرار، بدل اسماعیل بن مهران.

و رواها الکلینی فی الکافی: الجزء4، کتاب الحج3، باب ما یجوز للمحرم بعد اغتساله من الطیب79، الحدیث10، و فیها علی بن ابراهیم عن ابیه، عن اسماعیل بن مرار، عن یونس و هو الصحیح لعدم ثبوت روایة ابراهیم بن هاشم عن یونس و الوافی و الوسائل کما فی الکافی ایضاً.^۱

و در جای دیگر ضمن بررسی شخصیت اسماعیل بن مهران و روایات منقول از وی آورده است:

روی شیخ بسنده، عن محمد بن یعقوب، عن علی بن ابراهیم، عن ابیه و اسماعیل بن مهران، عن یونس (التهذیب، جزء5، باب کفارة عن خطأ المحرم، الحدیث 1089 و الاستبصار: الجزء2، باب من جامع قبل عقد الاحرام، الحدیث636، الا انّ فیه: محمد بن یعقوب، عن علی، عن ابیه و اسماعیل بن مرار، عن یونس و کلاهما مخالف لما فی الکافی: الجزء4، کتاب الحج3، باب ما یجوز للمحرم بعد اغتساله79، الحدیث10، فانّ الموجود فیه علی بن ابراهیم، عن ابیه عن اسماعیل بن مرار، عن یونس الموافق للوافی و الوسائل ایضاَ.^۲

همان طور که مشاهده شد، در این دو سند در تفسیر القمی و دیگر کتب با نام مهران ذکر شده، اما در الکافی با نام مرار و آیة الله خویی با دلایل پیش گفته حکم به صحت نام مرار می‌دهد؛ اما در مکاتیب الرسول، ذیل روایتی که فرق میان رسول، نبی و امام را بیان می‌دارد و با