با عنایت به این که فعالیت‌ غرب در شیعه امامیه و به ویژه حدیث امامیه به سال‌های نه چندان دور برمی‌گردد، از این رو، این نوپایی باعث شده تا تعداد و گستره پژوهش‌ها محدود باشد.^۱

پیش از ورود، لازم است نکاتی چند، یادآور شود:

نکته 1: دایره مباحث این مطالعه «حدیث شیعه امامیه» است. از این رو، از فعالیت‌های غیرمرتبط با این حوزه چشم پوشیده شده، مگر این که در پژوهشی، از حدیث شیعه به صورت برجسته یاد شده باشد؛ به عنوان نمونه، دیگر فرقِ شیعی مانند اسماعیلی، زیدی و فاطمی و نیز گروه‌هایی همچون متصوفه و علویون، در اینجا مورد نظر نیستند. همچنین بررسی کارهای غیرحدیثی خاورشناسان در خصوص شیعه مورد نظر نبوده‌اند.

نکته 2: کارهای ترجمه‌ای خاورشناسان در حدیث شیعه امامیه، مانند آنچه در خصوص صحیفه سجادیه، نهج‌ البلاغه، کتب اربعه و... انجام شده و آنان فقط به ترجمه این مصادر همت گمارده‌اند، در این مجال مورد نظر نیستند، و تنها اثری مورد نظر قرار می‌گیرد که دارای تحلیل، نقد یا دست‌کم توصیف باشد؛ مانند برخی آثاری که مترجم در مقدمه ترجمه خود، گزارش یا تحلیل قابل توجهی ارائه داده است. از این دست می‌توان مقدمه ویلیام چیتیک را بر ترجمه صحیفه سجادیه نام برد.^۲

نکته 3: برخی از آثاری که بسیار محدود یا مختصر بوده‌اند؛ مانند برخی از مقالات موجود

سنی، پیروی نکرده^۱ و بر اساس شاخه‌های حدیث‌پژوهی به پژوهش و تحلیل همت نداشته‌اند. بلکه، آن چه انجام گرفته، بر اساس علاقه‌مندی به تحقیق در این حوزه، مبتنی بر شاخص‌ها، مبانی و رویکردهای مطالعاتی در غرب و در نهایت پاسخ به پرسش‌ها و مسائلی بوده که در حلقه‌های مطالعاتی خود با آن مواجه بوده‌اند.

برای رسیدن به یک الگوی نظام‌مند و روش‌مند، یا دست‌کم یک کدگذاری معقول در حوزه مطالعات حدیثی شیعه امامیه از سوی خاورشناسان، در این پژوهش، با توجه به مقدمه پیش‌آمده و بر اساس الگوی روش دوم (عنوان‌پژوهی: از جزء به کل) و سپس در نظر گرفتن شاخه‌های حدیث‌پژوهی نزد حدیث‌پژوهان در الگوی روش اول (موضوع‌محور: از کل به جزء)، در ابتدا، اقدام به تجمیع داده‌ها کردیم و عناوین مکتوبات چاپی و آنلاین، اعم از کتاب، رساله و مقاله در موضوع حدیث شیعه گردآوری، دسته‌بندی و کدگذاری شده است (مأخذشناسی).

تذکار به این نکته شایسته است که ادعای تجمیع کمال و تمام منابع و مکتوبات خاورشناسان در باب حدیث شیعه امامیه، ادعایی گزافه خواهد بود و این مقدار ماحصل ساعت‌ها تلاش در منابع گوناگون است؛ تا آن حدی که در دسترس بوده است. با این همه، اطمینان خاطر داده می‌شود که خوانندگان و پژوهش‌گران با داشتن این فهرست و خواندن عناوین آن، قادر خواهند بود تصویری روشن از آنچه در غرب و در میان خاورشناسان در باب حدیث‌پژوهی شیعه امامیه صورت می‌گیرد، داشته باشند و کلیات پژوهش‌های حدیثی آنان چیزی فراتر از این نیست. مجموعه حاضر تقریباً تمام آن چیزی است که تا کنون منتشر شده و