35
فصلنامه علمی - پژوهشی علوم حدیث شماره78

Islam: History, Theology and Law, (Shi'i heritage series), I.B. Tauris, 2013.

فرهاد دفتری و گوردوف میسکیندوزا (ویراستاران)، مطالعه اسلام: تاریخ، کلام و فقه، 2013م. (فصل حدیث شیعه شامل پنج مقاله).

6. Gleave, Robert, "Between Ḥadīth and Fiqh: The "Canonical" Imāmī Collections of Akhbār”, Islamic Law and Society, 2001, Vol.8 (3), pp.350-382:350.

روبرت گلیو، «پیوند حدیث و فقه: مجموعه‌های رسمی احادیث امامیه»، 2001م.

7. Kohlberg, Etan,"Shi'i Hadith”, In: Beeston, A. F. L., editor. Arabic Literature to the End of the Umayyad Period, Cambridge: Cambridge University Press; 1983. p. 299–303.

اتان کلبرگ، «حدیث شیعه»، 1983م.

8. Kohlberg, Etan, "Introduction” to Shi'i Hadith Section of Daftary, Farhad and Miskinzoda, Gurdof (editors), The Study of Shi'i Islam: History, Theology and Law, (Shi'i heritage series), I.B. Tauris, 2013, Volume 2,P. 165-80.

اتان کلبرگ، «مقدمه‌ای بر حدیث شیعه»، 2013م.

2 - 2. تاریخ حدیث

«تاریخ حدیث»، یکی از مباحث جدید در مطالعات حدیثی است. مباحثی همچون کتابت، تدوین و تبویب حدیث، مکاتب و جریان‌های حدیثی و زمینه‌های اجتماعی _ فرهنگی که به شکل‌گیری آنها انجامیده است، از جمله مسائلی است که در این حوزه مورد توجه و بحث و نظر است.

اگر بگوییم که خاورشناسان در بخش «تاریخ حدیث» در حدیث امامیه، از شیوه تاریخی _ تحلیلی بهره گرفته می‌شود، سخن درستی خواهد بود؛ در مطالعات به شیوه تاریخی، پژوهش‌گر با اتکا به اسناد و مدارک تاریخی، سعی می‌کند آنچه را وابسته به گذشته است، بررسی، تحلیل و تبیین نماید. هدف از این‌گونه پژوهش‌ها در این روش، بازسازی عمیق و عینی گذشته است.۱ در واقع، زمانی به یک «مطالعه تاریخی» می‌پردازیم که زمان الف و ب وجود داشته باشند و به دنبال اختلاف موقعیت از زمان الف تا ب باشیم؛ یعنی یک وضعیت قبل و یک وضعیت بعد وجود داشته باشد و از وضعیت قبل به وضعیت بعد، موقعیتی تغییر کرده باشد تا بتوانیم آن را از نظر تاریخی مورد مطالعه قرار دهیم.۲

1.. روش تحقیق در علوم اسلامی، ص۶۴.

2.. روش تحقیق با تکیه بر حوزۀ علوم قرآن و حدیث، ص۷۶.


فصلنامه علمی - پژوهشی علوم حدیث شماره78
34

روش‌ هم‌بستگی (روشی که پژوهش‌گر میزان ارتباط دو عامل یا دو مجموعه از عوامل را بررسی می‌کند و میزان و نوع ارتباط بین آنها را به دست می‌آورد)، ۱ و استفاده از تجزیه و تحلیل علمی، به تحقیق دست یازیده است. به عبارت روان‌تر، اگر انواع مطالعه را به سه نوع «تاریخی»، «تطبیقی» و «تحلیلی» تقسیم‌گذاری نماییم، مطالعات این دسته به شکل «تحلیلی» صورت گرفته‌اند.۲

برای نمونه، اتان کلبرگ در مقاله خود با عنوان «حدیث شیعه»، ضمن توصیف مقدماتی از حدیث شیعه و برخی از مبانی و کلیات، به تحلیل و ارزیابی کمک گرفته، به نتیجه‌گیری از مقاله خود می‌پردازد. و یا در مقاله «ریخت‌شناسی و اهمیت برخی از روایات شیعه امامیه» از باکلی، پژوهش به گونه‌ای کاملاً منظم، با توصیف داده‌ها و مفاهیم و روش‌ تحقیق و سپس مقایسه، بررسی، استدلال و تحلیل انجام شده است. دیگر نوشته‌های آمده در این بخش نیز از این قاعده مستثنی نبوده، رویکرد تحلیل و ارزیابی در تمامی آنها دیده می‌شود.

بررسی در مجموعه فعالیت‌های خاورشناسان نشان می‌دهد که تنها تعداد معدودی از پژوهش‌ها با نگاهی جامع و تحلیل‌گر به حدیث شیعه امامیه چشم دوخته‌اند. تعداد آثار نوشته شده در بخش کلیات حدیث، هشت عنوان است:

1. Brown, Jonathan A. C. Hadith: Muhammad's legacy in the medieval and modern world, Oxford: Oneworld; 2009, (Foundations of Islam).

جاناتان براون، میراث محمد در قرون وسطی و دنیای مدرن، 2009م.

2. Brunner, Rainer. "The Role of Hadith as Cultural Memory in Shi’a”, Jerusalem Studies in Arabic and Islam 30 (2005), S. 318 – 360.

رینر برونر، «حدیث حافظه فرهنگی شیعه»، 2005م.

3. Buckley, R. "The morphology and significance of some Imami Shi'ite traditions”, Journal of Semitic Studies, 2007 fall, Vol. 52 (2), pp.301-334:301.

رونالد پی باکلی، «ریخت‌شناسی و اهمیت برخی از روایات شیعه امامیه»، 2007م.

4. Clarke, Lynda, Shīʻite heritage: Essays on classical and modern traditions, Binghamton, N.Y: Global Publications; 2001.

لیندا کلارک، میراث شیعی: مقالاتی در باره سنت‌های کلاسیک و مدرن، 2001م.

5. Daftary, Farhad and Miskinzoda, Gurdof (editors), The Study of Shi'i

1.. همان.

2.. برای آشنایی با انواع مطالعه، به ویژه در حوزۀ مطالعات قرآن و حدیث، ر.ک: روش تحقیق با تکیه بر حوزۀ علوم قرآن و حدیث، فصل سوم: روش‌‌شناسی.

  • نام منبع :
    فصلنامه علمی - پژوهشی علوم حدیث شماره78
    تاريخ انتشار :
    1394
تعداد بازدید : 14140
صفحه از 186
پرینت  ارسال به