87
فصلنامه علمی - پژوهشی علوم حدیث شماره78

معایخواه، استاد ولی، و شهیدی، و بیشترین فارسی‌زدگی در ترجمه‌ فارسی و دشتی به چشم می‌خورد.

سه. این پژوهش نشان داد که در نهج‌ البلاغه واژگانی وجود دارد که تا کنون کم‌تر به معنای صحیح آن التفات و انتباهی شده است (مانند: «ذلیل»، «اعتراض») و نیز واژگانی وجود دارد که درترجمه‌های نامدار و مشهور نهج‌ البلاغه، بر خلاف انتظار، برگردانی کاملاً نادرست دارد (مانند: «سیما» در ترجمه انصاریان، استاد ولی، مکارم، دین‌پرور...). این مسئله از ضرورت نقد و بازنگری ترجمه‌های فارسی خبر می‌دهد. جا دارد بدین منظور دو واحد درسی در زمینه آسیب‌های متنی ترجمه‌های نهج‌ البلاغه برای مقطع کارشناسی ارشد رشته نهج البلاغه، در نظر گرفته شود تا فارغ التحصیلان این رشته با این موضوع آشنایی نسبی کسب نمایند. همچنین تصویب یک طرح پژوهشی با همکاری اساتید و دانشجویان، به منظور نقد و بررسی ترجمه‌ها و به دست دادن ترجمه‌ای هر چه صحیح‌تر و کم آسیب‌تر از نهج البلاغه ضروری است.

کتاب‌نامه

_آسیب شناسی حدیث، عبدالهادی مسعودی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها، 1392ش.

_بازاندیشی زبان فارسی، داریوش آشوری، تهران: نشر مرکز، چاپ پنجم، 1389.

_تاج العروس من جواهر القاموس، محمد مرتضی حسینی زبیدی، محقق: علی هلالی و علی سیری، بیروت: دار الفکر، 1414ق.

_ترجمه روان نهج البلاغه، سید کاظم ارفع، تهران: انتشارات فیض کاشانی، 1379ش.

_ترجمه گویا و شرح فشرده‌ای بر نهج‌ البلاغه، ناصر مکارم شیرازی، قم: انتشارات مطبوعات هدف، ۱۳۷۶ش.

_ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن، حسین بن محمد راغب اصفهانی، مترجم: غلامرضا خسروی، محقق: غلامرضا خسروی حسینی، تهران: ناشر مرتضوی‏، ۱۳۷۴ش.

_ترجمه و شرح نهج البلاغه، سید علی ‌نقی فیض الاسلام، تهران: ناشر: مؤسسه چاپ و نشر تألیفات فیض الاسلام _ انتشارات فقیه، ۱۳۷۹ش.

_تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین (ترجمه و شرح نهج‌ البلاغه)، ملا فتح ‌الله کاشانی، مصحح: سید محمدجواد ذهنی تهرانی، تهران: انتشارات پیام حق، 1378ش.


فصلنامه علمی - پژوهشی علوم حدیث شماره78
86

نموداری که در ادامه می‌آید بسامد فارسی‌زدگی را در ترجمه‌های مورد مطالعه نشان می‌دهد. همچنان‌ که در نمودار می‌بینیم آسیب‌مندترین ترجمه‌ها ترجمه آقایان فارسی و دشتی است و در رتبه دوم علامه جعفری، بهشتی، ارفع، و آقا میرزایی فارسی‌زده‌ترین ترجمه‌ها هستند. نیزکمترین آسیب فارسی‌زدگی در ترجمه معایخواه دیده می‌شود و پس از ایشان، به ترتیب ترجمه‌های استاد ولی و شهیدی کم آسیب‌ترین‌اند.

جمع‌بندی و نتایج

یک. بررسی الفاظ «فاعربی» (الفاظی که در دو زبان فارسی و عربی به کار می‌روند، ولی معنای آنها یکسان نیست) و دقت در ترجمه آنها، تأثیر بسزایی در افزایش صحت ترجمه‌های نهج‌ البلاغه و دیگر احادیث دارد. یک مترجم در وهله اول، علاوه بر تسلط بر زبان عربی، باید با ادبیات کهن این زبان هم آشنا باشد؛ زیرا چه بسا یک واژه در زمان صدور معنایی داشته و به مرور زمان دچار تطور و تغییر شده باشد. بی‌اطلاعی مترجم از این مهم، و نداشتن چنین مهارتی باعث ارائه ترجمه نادرست می‌گردد.

دو. طبق بررسی انجام گرفته در این مقاله، کمترین فارسی‌زدگی به ترتیب در ترجمه‌ آقایان:

  • نام منبع :
    فصلنامه علمی - پژوهشی علوم حدیث شماره78
    تاريخ انتشار :
    1394
تعداد بازدید : 9456
صفحه از 186
پرینت  ارسال به