ظاهراً عبارت «و لا جالت (حاکت) فی صدره امرأة» در بخش پایانی روایت (الف) بند 1-2 نیز تصحیف شده متون ذیل است:

_ «ما ارتكض فی النساء من جنین ینبغی له ان یقول أنا أفضل من یحیی بن زكریا لأنه لم یحك فی صدر خطیئة و لم یهم بها».^۱

_ «ما بعلت النساء عن ولد ینبغی له ان یقول أنا أفضل من یحیی بن زكریا لم یحك فی صدره خطیئة و لم یهم بها».^۲

البته احتمال این که بخش اول این دو متن معیار بوده و روایات یحیی علیه السلام نقل به معنای از آنها باشند، بسیار قوی است. از این رو، بعید می‌نماید که دو دسته روایات مستقل از هم باشند، زیرا محتوا و اسلوب بیانی و مفردات آنها تقریباً یکی است؛ مداخله راوایان در ویرایش واژگانی و تبدیل مضمون به مفهوم مشابه متن اصیل، با درنگ و مقایسه فنی به دست می‌آید. اشتراک صحابه راوی و اسناد آنها نیز قرینه دیگری است که این احتمال را تقویت می‌کند. به هر روی، با کند وکاو در یافتن متن معیار تا حدی زمینه تعارض رفع می‌شود.

به همین سان، در روایت تفاضل یونس علیه السلام با توجه به فراوانی نقل‌های روایات با کلیدواژه‌های «ما ینبغی» «أحد» و «خیر»، به نظر می‌آید که این گونه از شهرت بیشتری نزد محدثان برخوردار بوده است. هر چند در باره نقل به معنای آنها داوری دقیق نمی‌توان کرد، لکن با معیار قرار دادن این متون، تعارض آنها با آموزه افضلیت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم بر طرف می‌شود؛ زیرا بر پایه متن معیار، مراد گوینده این بوده است که افراد عادی (غیر از پیامبر) تفضیلی بر یونس علیه السلام ندارند و رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم از شمول موضوع روایت خارج بوده است.

2-4. معناشناسی همّ خطیئه

بعد از استخراج متن معیار، معناشناسی اجتهادی مفردات و ترکیبات آن، گام بعدی در راهکار معیار است که تا حد زیادی تعارض‌نمایی روایات منع تفضیل را کاهش داده یا بر طرف می‌نماید. البته این مرحله به روایت تفاضل یحیی علیه السلام اختصاص دارد و تعارض روایت یونس علیه السلام در مرحله فرضیه متن معیار آن رفع می‌شود. در روایت تفاضل یحیی علیه السلام معناشناسی ترکیب «ما همّ بخطیئة» و «لا همّ بإمرأة» نقش جدی در تبیین مفهوم و رفع تعارض‌نمایی آن با آموزه‌های اسلامی دارد. همّ، آهنگ چیزی را داشتن است که از شوق