حضرت عبدالعظيم عليه السلام از نگاهي ديگر - صفحه 119

نقل كرده است و با جهالت راوى و عدم وثاقت وى، چگونه اصل زيارت وى و ملاقاتش با امام اثبات مى شود؟ به علاوه، علاقه به اهل بيت، چه تلازمى با وثاقت دارد؟

3. بررسى روايات عبدالعظيم حسنى

شخصيت راويان احاديث را بر اساس نقلها و روايتهاى آنان نيز مى توان شناسايى كرد. از حضرت عبدالعظيم، روايات متعددى به دست ما رسيده است. برحسب آنچه در معجم الرجال آمده است، آن جناب، در 22 سند از روايتهاى كتب اربعه، قراردارد و با احتساب كتب روايى ديگر، اين رقم را تا حدود 115 مورد رسانده اند، كه البته برخى از آنها تكرارى است. به هر حال، اين رقم، در مقايسه با اصحاب «كثير الروايه»، عدد چشم گير و فوق العاده اى نيست و بر مبناى آن نمى توان استنتاج خاصى كرد.
از سوى ديگر، عبدالعظيم حسنى از جمله مشايخى نيست كه اصحاب شناخته شده و مورد اعتماد به «كثرت» از او اخذ حديث كرده و او را به عنوان شيخ خود اتخّاذ نموده باشند. بيشترين روايات وى را «ابوتراب رويانى» نقل كرده است كه در هيچ يك از مصادر رجالى نامى از او ديده نمى شود. و برخى از راويان ديگر، مانند محمد بن خالد برقى و فرزندش احمد، هرچند مجهول نيستند، ولى اعتمادشان، شخصيّت مروىّ عنه را اعتبار نمى بخشد؛ زيرا به نقل از ضعاف شهره اند. و به طور كلى در ميان راويان از عبدالعظيم، نام شخصيتهاى ممتاز حديثى ديده نمى شود، گرچه نام سهل بن زياد و ابراهيم بن هشام، به چشم مى خورد.
در فهرست مشايخ عبدالعظيم، گاه نام بزرگانى چون صفوان بن يحيى، حسن بن محبوب و محمد بن ابى عمير وجود دارد، ولى اين موارد نيز چندان «اندك» است

صفحه از 120