نقل كرده است.
مقايسه سلسله سندهاى كتاب هاى الفهرست شيخ طوسى و كتاب الرجال نجاشى با سلسله اسناد كتاب هاى شيخ صدوق و تأمل در بخش المشيَخه كتاب من لايحضره الفقيه ، مى تواند در شناسايى مشايخ مجيز و آثارى كه شيخ صدوق از آنها تخريج كرده است ، به محققان كمك فراوانى كند. چند مورد ذكر شده ، تنها اندكى از اين موارد است. نمونه اى واضح در اين باره ، كتاب العلل فضل بن شاذان نيشابورى (متوفى 260 ق) است. شيخ صدوق در بيان طريق خود به كتاب العلل مى نويسد:
و ما كان فيه عن الفضل بن شاذان من العلل التى ذكرها عن الرضا عليه السلام ، فقد رويته عن عبدالواحد بن عبدوس النيسابورى العطار رضى اللّه عنه عن على بن محمد ابن قتيبه عن الفضل بن شاذان النيسابورى عن الرضا عليه السلام (من لايحضره الفقيه ، ج 4 س 53 ـ 54).
اين را مى دانيم كه شيخ صدوق در سال 352 ق ، در سفرش به خراسان ، در نيشابور از ابن عبدوس سماع حديث كرده (عيون اخبار الرضا عليه السلام ، ج 1 ، ص 118) ، و كتاب العلل را به روايت شاگرد فضل يعنى على بن محمد بن قتيبه از ابن عبدوس روايت كرده است (علل الشرايع ، ج 1 ، ص 251 ـ 275؛ عيون اخبار الرضا عليه السلام ، ج 2 ، ص 99 ـ 121). همچنين شيخ صدوق به همين طريق از آثار ديگر فضل روايت نقل كرده است (علل الشرايع ، ج 1 ، ص 158 و ج 2 ، ص 568 ؛ عيون اخبار الرضا عليه السلام ، ج 1 ، ص 209 و ج 2 ، ص 23 ؛ التوحيد ، ص 137 ، 269). به اين ترتيب مشخص مى شود كه شيخ صدوق كتاب التوحيد را بعد از 352 ق نگاشته است.
شيخ صدوق از استاد خود محمد بن حسن بن وليد قمى نيز روايات فراوانى را نقل كرده است ولى به نام اثر يا آثار وى كمتر تصريح كرده است ؛ اما مى دانيم كتاب مهم ابن وليد قمى ، الجامع بوده كه خبرى طولانى از آن را شيخ صدوق در التوحيد (ص 226 ـ 229) با تصريح به نام كتاب الجامع نقل كرده است. كتاب الجامع تا قرن هشتم