عبدالعزيز بن يحيى جلودى را نيز مى توان از ديگر مورخان بنام شيعه به شمار آورد ، كه ده ها كتاب تاريخى را به رشته تحرير درآورد. محدثان و بزرگان ديگرى از ميان شيعيان به تاريخ نگارى پرداخته اند كه براى نمونه مى توان از محمد بن ابى بكر اسكافى ، حسين به همدان خصيبى ، حسين بن على بزوفرى و ابراهيم بن محمد ثقفى ياد كرد. ۱
7 . ادبيات ، صرف و نحو و شعر عرب
كتاب هاى شيعه در شاخه هاى مختلف ادبيات و شعر عرب بسيار است ، به عنوان نمونه اسامى كتاب هاى ابن سكيت ۲ به اين صورت است : كتاب اصلاح المنطق ، كتاب الالفاظ ، كتاب الاضداد ، كتاب المذكر و المؤنث ، كتاب المقصور والممدود ، كتاب ما صنعه من شعر الشعراء امرء القيس ، زهير ، النابغه ، الأعشى ، ابى داوود ، فرزدق ، حسان بن ثابت و ... (رقم 1214) .
از ديگر بزرگان تشيع كه در اين عرصه قلم زده اند مى توان به على بن محمد عدوى شمشاطى (رقم 689) ، احمد بن ابراهيم بن اسماعيل الكاتب النديم (رقم 230) و حسين بن خالويه نحوى (رقم 161) اشاره كرد.
8 . انساب و خاندان هاى عرب
هشام بن محمد بن سائب ، نسابه بزرگ عرب ، و از جمله شيعيانى است كه در علم انساب تأليفات ارزشمندى دارد و گويد كه من به بيمارى مبتلا شدم و تمام علمم را از دست دادم ، سپس به نزد امام صادق عليه السلام رفتم و او علم مرا برگرداند.
نام برخى از كتاب هاى او چنين است : المذيل الكبير فى النسب ، انساب الامم ، المعمرين ، اخبار قريش ، اخبار بنى تغلب و أيامهم و انسابهم ، اخبار بنى عجل و أنسابهم ، اخبار تنوخ و انسابها ، مَن نُسِبَ الى اُمّه مِن قبائل العرب و ... (رقم 1116) .
احمد بن ابراهيم الكاتب النديم نيز از جمله شيعيانى است كه كتاب هاى : بنى مرة بن
1.براى مشاهده اسامى كتاب هاى اين افراد به رجال نجاشى عنوان اسامى افراد در رجال نجاشى مراجعه كنيد.
2.عبارت نجاشى در مورد وى چنين است : كان متقدما عند ابى جعفر الثانى و ابى الحسن وله عن ابى جعفر رواية و مسائل قتله المتوكل لأجل التشيع وامره مشهور وكان وجها فى علم العربيه واللغة ، ثقة مصدقا لا يطعن عليه .
