و جهت هدفى كه در نظر دارد بيان مى دارد . تشبيه چهار پايه و ركن دارد :
1 . مشبه 2 . مشبهٌ به . 3 . وجه شبه 4 . اداة تشبيه . تشبيه از جهت ذكر شدن ابزار تشبيه و يا نشدن آن و نيز وجه شبه به چهار دسته تقسيم مى شود :
1 . تشبيه مرسل : كه ابزار (اداة) تشبيه در آن ذكر مى شود 2 . تشبيه مؤكّد : كه اداة تشبيه در آن حذف شده است . 3 . تشبيه مفصّل : كه در آن وجه شبه يا ملزوم آن ذكر شده است 4 . تشبيه مجمل : كه در آن وجه شبه يا ملزوم آن ذكر نشده است ۱
با توجه به مطالب بالا حكمت اول داراى تشبيه «مرسل مفصل» است كه تمام اركان تشبيه در آن به كار رفته است .
وجه شبه در اين كلام از «لا ظهر» تا آخر حكمت است كه چون از امور متعدد گرفته شده پس تشبيه تمثيل ساخته است و از سوى ديگر طرفين تشبيه ، هر دو حسى هستند؛ يعنى مشبه ضمير مستتر «أنت» در فعل امر «كُن» و مشبهٌ به «ابن اللبون» است .
پيام حكمت
در حقيقت روزگار فتنه هنگامه جنگ و درگيرى ميان دو رهبرِ گمراهى است كه هر يك از آن دو ، ديگران را به راه نافرجام خود فرا مى خوانند... ؛ ولى اگر يكى از اين دو ، حق مدار باشد ، ديگر روزگار ، روزگار فتنه نخواهد بود ـ همچون زمان جنگ جمل و صفين ـ بلكه در چنين شرايطى مى بايد به يارى آن صاحب حق شتافت و با شمشير زدن و نهى از منكر و جان فشانى در راه بزرگداشت دين و نماياندن حق ، گام برداشت.
در حقيقت ، امام عليه السلام مى فرمايند : در روزگار آشوب ، گم نامى را پيشه كن و در ميان مردم ناشناخته و ناتوان جلوه كن تا ، نه به مال و نه به جان ، درخور توجه هيچ كدام از اين دو گروه باطل نباشى (شرح ابن ابى الحديد ، مجلد 9 ، ج 17 ـ 18 ، ص 41) .
البته هدف امام ، دستور دادن به گوشه نشينى و انزوا و گرايش به بى تفاوتى
1.جواهر البلاغه ، ص ۲۲۸ و ۲۱۴ .