صورت‏شناسى نهج البلاغه - صفحه 78

بخواهد در آن است ، و مطلوب بليغ و زاهد در آن ، موجود و نمايان (نهج البلاغه ، ترجمه : شهيدى) .

پيشينه علمى

از پيشگامان ادبيات عرب كه به جنبه هاى ادبى نهج البلاغه نگاهى ويژه داشته اند و در اين زمينه بخشى از زيبايى هاى نهج البلاغه را در مقابل ديدگان علاقه مندان قرار داده اند مى توان به ترتيب زمانى از شش تن ياد كرد .
1 . سيد رضى 2 . ابن ابى الحديد 3 . ابن ميثم بحرانى 4 . شيخ محمد عبده 5 . ميرزا حبيب اللّه خويى 6 و جورج جرداق و در اين مقال تنها به ذكر نامى از آنها اكتفا مى كنيم و خوانندگان عزيز را به كتاب هاى زير ارجاع مى دهيم :
1 . تاريخ ادبيات زبان عربى ، از حنّا الفاخورى
2 . جلوه هاى بلاغت در نهج البلاغه ، از محمّد خاقانى
3 . چشمه خورشيد ، از مصطفى دلشاد تهرانى
4 . دائرة المعارف تشيّع

نمونه اول

كُن فى الفِتْنَةِ كابنِ اللَّبُونِ ، لا ظَهرٌ فَيُرْكَبَ ، ولا ضَرعٌ فيُحْلَبَ (نهج البلاغه ، حكمت اول) .
فرمود: در [ روزگار آشوب اجتماعى كه تشخيص حق از باطل ، دشوار است يعنى ]فتنه ، مانند كرّه شتر دوساله باش ؛ نه پشتى دارد كه سوارش شوند ، و نه پستانى كه شيرش دوشند. ۱

مدرك كلام

اين حكمت ، از سخنان مشهور و شناخته شده حضرت است كه گاهى «ولا وبرٌ فيُسلَبْ» نيز بر آن افزوده مى شود. پيش از شريف رضى ، ابو حيان توحيدى (متوفى 380 ق ) در

1.برگردان چهار حكمت از دكتر سيد محمد مهدى جعفرى است.

صفحه از 93