طلحة بن عبید اللّه

طلحه بن عبید اللّه از پیشتازان در اسلام بود و از بزرگان صحابیان به شمار مى رفت . قبل از هجرت ، بین او و زبیر ، عقد برادرى بسته شد . او تاجر بود و هنگام جنگ بدر ، براى تجارت به شام رفته بود .

رجالیان اهل سنّت ، او را ستوده اند و از عشره مبشّره (ده نفر مژده داده شده به بهشت) دانسته اند.

بعد از رحلت پیامبر خدا ، خلفاى سه گانه ، احترام او را نگاه مى داشتند. عمر ، او را به عضویت شوراى شش نفره خود درآورد ؛ ولى او به نفع عثمان ، از خلافت کناره گرفت .[۱]طلحه بسیار باهوش و سیاستمدار بود[۲]و در زمان عثمان ، به سبب اموال بى حسابى که عثمان به او داده بود ،[۳]ثروت بى شمارى به دست آورد. یک بار عثمان ، پنجاه هزار درهم بدهىِ او را [ به بیت المال ]بخشید و گفت : تا کمکى باشد به جوان مردىِ تو!

او از زمینداران بزرگ بود ، به گونه اى که درآمد غلّه او از عراق ، چهارصد تا پانصد هزار دینار و از [ ناحیه] سَرات ،[۴]ده هزار دینار بود.

ثروت باقى مانده او پس از مرگ ، سى میلیون درهمْ تخمین زده مى شود.

عثمان با این که او را بزرگ مى داشت ، به او مَسند و ریاستى نبخشید ؛ زیرا در این جهت ، بیشتر به خویشان و اطرافیان خود (بنى اُمیه) توجّه داشت . از این رو ، رابطه طلحه با او به سردى گرایید، همان طور که عثمان از مهم ترین پشتیبان قبلى خود ، عبد الرحمان بن عوف نیز کناره گرفت.

طلحه ، خود ، ادّعاى خلافت داشت . لذا نامه هایى به بصره ، کوفه و دیگر نواحى نوشت و مردم را براى قتل عثمان تحریک کرد . وى قبل از کشته شدن عثمان ، بیت المال را در دست گرفته بود ؛ ولى بعد از آن به دلیل اتّهام شرکت در قتل عثمان ، نتوانست رسماً ادعاى خلافت کند ، با امام على علیه السلام بیعت کرد ؛ و شگفت آن که او نخستین بیعت کننده بود.

طلحه که علاوه بر دست نیافتن به خلافت ، از امتیازات زمان عثمان هم محروم شده بود ، با امام على علیه السلام به مخالفت برخاست و با همراهى زبیر و عایشه و دیگران ، جنگ جمل را به راه انداخت .

او مى گفت : ما درباره خون عثمان ، کوتاهى کردیم و امروز ، چیزى را شایسته تر از این نمى یابیم که خونمان را در راه عثمان بریزیم.

طلحه در سال ۳۶ هجرى ، در جنگ جمل و با اصابت تیر از پشتِ سر ، به دست مروان بن حکم کشته شد.