تنها به حكم گذشتگان نسبت به صحت و اعتماد بر آن منبع اكتفا نمود.
بنا بر اين ، مى بينيم كه شهيد صدر در نتايج [به كارگيرى] ابزارهاى معمولِ بحث ، مناقشه كرده است تا آن جا كه حتى برخى موارد كه ادعا مى شود مورد اتفاق همگان است از نقد سازنده ايشان در امان نمانده است. ايشان آنچه را كه به صحت و اعتبار توصيف شده ، ضعيف مى نُمايد و يا مطلبى را كه پيشينيان ضعيف دانسته اند صحيح مى شمارد.
همچنين در تعميم ابزارهاى بحث شهيد صدر ، تعامل و ارتباطى ثمربخش با ابزارهاى بحث اهل سنت مى بينيم كه از رهگذر اين ارتباط مى توان به ميزان اتفاق و اختلاف درباره امورى كه مطرح شده است پى برد . نياز ايشان به مباحث دراية و رجال ـ به عنوان نمونه هايى از ابزارهاى معمول بحث ـ در واقع نياز تمام فقها در مقام بازبينى ادلّه در طول عمليات استنباط از احاديث شريف است. زيرا يك فقيه ، ناگزير است كه در مقابل مبانى علمى مختلفى كه در دراية الحديث و رجال مرتبط با مدارك و مستندات احكام شرعى است موضعِ علمى مناسبى اخذ كند. اين قسم از ابزارهاى بحث شهيد صدر با بسيارى از مباحث معمول ، كه فهرست آن را قبل از انتخاب اين پژوهش و تحقيق در اختيار داشتيم ، مرتبط است؛ ولى در اين جا فرصتى براى بيان تطبيقى و كاربردىِ اين قسم از ابزارهاى بحث شهيد صدر نيست.
نتيجه اين كه رعايت شيوه بحث و موضوع آن در ارائه صورتى مختصر از ابزارهاى بحث شهيد صدر در علم درايه و رجال ، اقتضا مى كرد كه تنها به ذكرى اشاره وار از ابزارها و ادوات معمول ايشان در مباحث بسنده شود و به مباحث تطبيقى گسترده آن در كتاب هاى ايشان نپردازيم و در حد تعريف ، ادوات بحث قسم اول را از قسم دوم جدا كنيم.

ابزارهاى تحول يافته و ابتكارى

مراد از قسم دوم ابزارها ، يعنى ابزارهاى تحول يافته بحث نزد شهيد صدر ، مباحثى است كه جهشى اساسى و كيفى در آنها نمود دارد ، به گونه اى كه شهيد صدر اين مباحث را پس