ديدگاه‏هاى نوين شهيد صدر در باب دو دانش دراية الحديث و رجال - صفحه 163

وإلى اصبغ بن نباته... ضعيف فى المشيخه.
وإلى الحسن بن على الوشا ، ضعيف فى المشيخه.
وإلى حماد بن عيسى ، ضعيف فى المشيخه.
وإلى طلحه بن زيد ، ضعيف فى المشيخه.
وإلى عامر بن جذاعه ، ضعيف فى المشيخه.
وإلى عبداللّه بن بكير ، ضعيف فى المشيخه.
وإلى محمد بن خالد البرقى ، ضعيف فى المشيخه.
وإلى محمد بن مسعود العياشى ، ضعيف فى المشيخه.
وإلى معاويه بن حكيم ، ضعيف فى المشيخه.
وإلى ياسر الخادم ، ضعيف فى المشيخه.
وإلى محمد بن اسماعيل بن بزيع ، حسن فى المشيخه.
وإلى عبداللّه بن مسكان ، مجهول فى المشيخه.
وإلى بكر بن محمد الازدى ، فيه ابن ابى جيد فى المشيخه. ۱
دو طريق به حماد بن عثمان در مشيخه وجود دارد كه يك طريق ، موثّق است . و در طريق ديگر ابن ابى جيد واقع است ، و ديگر طرق كه بدان ها دست نيافتيم. ۲
نبود اين طرق در مشيخه تهذيب و استبصار موجب گشته است تا برخى از متأخران ، معتقد به سهوِ قلم و اشتباهِ شيخ اردبيلى در آن موارد شوند . محدث نورى خلاصه رسالة تصحيح الأسانيد را از فايده چهارم جامع الرواة تا فايده ششم از فوائد خاتمه مستدرك الوسائل نقل كرده است ، و درباره انديشه تعويض در آن فايده به بحث نشسته است . از تتبعش در مورد طرق صحيح نجاشى و طرق صحيح صدوق در مشيخه الفقيه به صاحبان

1.هنگامى كه در باب اعتبار يا عدم اعتبار طريق ، اختلاف باشد ، روش و مسلك اردبيلى در آن «فايده» ـ به تصريحش در مقدمه ـ ذكر نام آن راوى است كه طريق به خاطر او مورد اختلاف واقع شده است ؛ (جامع الرواة ، ج ۲ ، ص ۴۷۵ ، فايده چهارم) .

2.براى آگاهى از اين طريق و ديگر طرق به جامع الرواة ، ج ۲ ، ص ۴۷۵ مراجعه كنيد ، و سپس ـ همچنان كه گذشت ـ با نقد الرجال مقايسه كنيد ، طرق او را در آن خواهيد يافت.

صفحه از 168