1) روند تكوين و گسترش تشيّع اماميّه در شهر رى، با تكيه بر شمار محدّثان و عالمان در قرون مورد تحقيق؛
2) بررسى ميزان اعتبار عقيدتى و علمى و التزام محدّثان و عالمان قمى به مذهب اماميّه.
*
رى (رَگا) يكى از كهن ترين مراكز باستانى ايران است كه نامش در اَوستا و كتيبه بيستون (قرن ششم قبل از ميلاد) آمده است. ۱ در دوره فتوحات مسلمين، اين شهر به سال 23 قمرى ۲ (و به قولى 20 قمرى)، ۳ توسط اعراب فتح گرديد.
در دوران خلافت منصور دوانيقى، مهدى عبّاسى در كنار رى قديم، شهرى بنا كرد و براى آن، مسجد جامع ساخت و بر دور آن، خندق حفر كرد و آن را «محمّديه» ناميد (سال 185 ق).
در كمتر از نيم قرن، محمّديه، جاى رى قديم را گرفت؛ ۴ ولى رى، هيچ زمان به محمّديه مشهور نشد و اين اسم رايج نگرديد.
موقعيّت ژئوپلتيك رى كه مسير ارتباطى تمدّنهاى شرق و غرب از آن مى گذشت و چهارراه ارتباطى سرزمين هاى خلافت بود، ۵ سبب رونق تجارت، انباشت ثروت و آبادانى اين شهر گرديده بود. عباراتى كه جغرافى دانان اسلامى در توصيف شكوه و عظمت اين شهر آورده اند، مى تواند بيان كننده موقعيّت و ميزان اهميّت اين شهر در دوره اسلامى باشد. از جمله توصيفاتى كه از رى شده، اين هاست:
1.فرهنگ فارسى، محمد معين، چاپ هشتم، اميركبير، ۱۳۷۱، ذيل «رى».
2.تاريخ يعقوبى، ابن واضح يعقوبى، چاپ پنجم، علمى و فرهنگى، ۱۳۶۶، ج ۲، ص ۴۶.
3.فتوح البلدان، بَلاذُرى، ترجمه: محمد توكّل، چاپ اوّل، نقره، ص ۴۴۵.
4.همان، ص ۴۴۹.
5.مختصر كتاب البلدان، ابن فقيه، افست از طبع ليدن، دار صادر، بيروت، ۱۳۰۲ ق، ص ۲۷۰ـ۲۷۱.
