شايد بتوان گفت كه علّت اصلى نسبتهاى ناصبى گرى و افراطى گرى كه به مردمان رى در قرون مورد بحث داده مى شود، نزديكى اين شهر به قم (پايگاه تشيّع) بوده است؛ چرا كه در كنار مركز جهان تشيّع در قرن سوم، وجود شهرى كه مردم آن غالبا سنّى مذهب بوده اند، بيشتر نمود داشته تا شهرهاى بزرگ ديگر كه از مركز تشيع، دور بوده اند.
امّا از لحاظ روند تكوين و گسترش تشيّع اماميه در شهر رى، با تكيه بر شمار محدّثان در قرون يك، دو، سه و چهار، بايد گفت: در قرن اوّل هجرى، هيچ نشانى از تشيّع در رى وجود ندارد؛ امّا از مجموع 88 نفر محدّثان و صحابيان اهل رى، سى نفر (09/34 درصد) متعلّق به قرن دوم هجرى، 31 نفر (22/35 درصد) متعلّق به قرن سوم هجرى و 25 نفر (40/28 درصد) متعلّق به قرن چهارم هجرى هستند (رجوع شود به نمودار آتى). ^۱
از لحاظ ميزان اعتبار عقيدتى و علمى و التزام محدّثان و عالمان قمى به مذهب اماميه، در قرون مذكور، وضعيّت بدين قرار است: از مجموع 88 محدث، شانزده نفر ثقه (18/18 درصد)، پانزده نفر حسن (04/17 درصد)، دو نفر شيخ الاماميه (27/2)،