روايات حضرت عبد العظيم(ع)
پرسش :
آیا حضرت عبدالعظیم، حدیث داشته است؟ چه تعداد؟
پاسخ :
بخش قابل توجّهى از كتاب هايى كه در شرح حال حضرت عبد العظيم(ع) تأليف شده اند، به رواياتى اختصاص يافته كه ايشان در سلسله سند آنها قرار گرفته است، مانند :
كتاب جنّات النعيم،[۱]شصت روايت ؛ روح و ريحان،[۲]۵۷ روايت؛ التذكرة العظيمية،[۳]چهل روايت؛ عبد العظيم الحسنى حياته و مسنده،[۴]۷۸ روايت؛ مسند حضرت عبد العظيم حسنى(ع) - كه در مجموعه آثار كنگره حضرت عبد العظيم(ع) به چاپ رسيده - ، يكصد و بيست روايت.[۵]
ليكن بايد توجّه داشت كه آنچه بدان اشارت رفت، همه روايات حضرت عبد العظيم(ع) نيستند. صاحب بن عبّاد ، ايشان را «كثير الحديث و الرواية» توصيف كرده و در رساله كوتاه خود، ايشان را چنين توصيف نموده :
ذو وَرَعٍ و دينٍ ، عابِدٌ مَعروفٌ بِالأَمانَةِ و صَدقِ اللَّهجَةِ ، عالِمٌ بِاُمورِ الدّينِ ، قائِلٌ بِالتَّوحيدِ وَ العَدلِ ، كَثيرُ الحَديثِ وَ الرِّوايَةِ.[۶]
[عبد العظيم ،] شخصى پرهيزگار و ديندار بود. اهل عبادت بود و به امانت دارى و راستگويى شهرت داشت. به امور دينى دانا بود. توحيد و عدل را باور داشت و بسيار حديث و روايت [از اهل بيت عليهم السلام ]نقل مى كرد.
كتاب خطب اميرالمؤمنين و كتاب يوم و ليلة از جمله مصنّفات ايشان است ، و بر اين اساس بايد گفت : بسيارى از روايات حضرت عبد العظيم(ع)، به دلايل مختلف به ما نرسيده اند.
[۱]نگارش ملاّ اسماعيل فدايى كزارى (م ۱۲۶۳ ق).
[۲]نگارش ملاّ محمّدباقر كجورى (م ۱۳۱۳ ق).
[۳]نگارش محمّدابراهيم كلباسى (م ۱۳۶۲).
[۴]نگارش عزيزاللَّه عطاردى (معاصر).
[۵]ر.ك: مسند حضرت عبد العظيم حسنى عليه السلام: ص ۱۹.
[۶]شناخت نامه حضرت عبد العظيم حسنى عليه السلام و شهررى / مجموعه رساله هاى خطّى و سنگى: ص ۲۱ (رساله «رسالةٌ فى فضل عبد العظيم عليه السلام»، صاحب بن عبّاد).
بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت