سيد عبداللّه شبر ^۱ و شرح زيارت عاشورا از ابوالمعالى كلباسى ^۲ ، نيز از اين قبيلند .
در ترجمه كتب حديث و اخبار نيز يادگارهاى قابل توجهى برجاى مانده است . نمونه هايى چون : ترجمه تفسير منسوب به امام عسكرى عليه السلام ، ترجمه تهذيب الأحكام ، ترجمه برخى از جلدهاى بحار الأنوار ، ترجمه ثواب الأعمال ، ترجمؤ نهج البلاغه ، صحيفه سجاديه ، عيون الأخبار ^۳ و . . . از اين بابند .
اينها پاره اى از مجاهدت هاى علمى در قلمرو اخبار و احاديث بود . در حوزه «علوم الحديث» يعنى رجال و دراية الحديث نيز وارث ميراث هاى گران قدرى هستيم.
در زمينؤ علم رجال ، آثار چاپ شده موجود بيش از پنجاه عنوان است . از « اختيار معرفة الرجال» اثر كشّى (م قرن4) گرفته تا « قاموس الرجال» اثر علامه محمدتقى شوشترى (م1374ش) و « معجم رجال الحديث» نوشتؤ آية اللّه ابوالقاسم خويى (م1413ق) .
اينها بجز نسخه هاى خطى است كه در كتابخانه ها موجود است يا در كتابنامه ها از آن ياد شده است .
در حوزؤ دراية الحديث نيز نوشته هاى گران قدرى را به ارث برده ايم .
از « دراية الحديث» اثر زين الدين العاملى (م 965ق) و «الوجيزه» نوشته شيخ بهايى (م1011 ق) و «الرواشح السماويه» اثر ميرداماد (م1041ق) گرفته تا «سماء المقال » كلباسى (م1356ق) و «جامع المقال » طريحى (م1085) تا «قواعد الحديث » محيى الدين غريفى و «بحوث فى علم الرجال » محمدآصف المحسنى ، بخشى از ماندگارهاى اين بخش است .
اينها پژوهش هايى بود كه از گذشته تاكنون در اين زمينه ادامه داشته است .