ديوان امام علي عليه السلام - صفحه 362

دكترابوالقاسم امامى ترجمه كاملى از اين ديوان را در سال 1373 شمسى به وسيله انتشارات اسوه در تهران ، منتشر كرده است . اين كتاب كه كامل ترين ديوان چاپ شده موجود است ، 506 قطعه دارد و به ترتيب الفباى قافيه ها منظم شده است .
7 . گردآورى ملاّقاسمعلى فرزند محمدتقى خوانسارى . وى آن را متفاوت با ديوان چاپ شده مرتب ساخته و سند برخى اشعار را نيز آورده است . ۱
8 . گردآورى شيخ محمدعلى مدرّس خيابانى (م 1373 ق) ، نويسنده ريحانه الأدب . اين ديوان در ضمن مجموعه اى با نام ديوان المعصومين است كه جلد دوم آن (از حضرت سجّاد عليه السلام تا حضرت صاحب ـ عج ـ ) چاپ شده ، و جلد اوّل (از اشعار پيامبر تا امام حسين عليه السلام ) به چاپ نرسيده است .
9 . ديوان الإمام على عليه السلام ، گردآورى سيد محسن امين عاملى (م 1330 ش) ، نويسنده أعيان الشيعة . اين كتاب ، گلچينى از اشعار امام عليه السلام شمرده مى شود و درسال 1366 قمرى ، در 149 صفحه ، در دمشق ، چاپ شده است .
10 . ديوان الامام على بن أبى طالب ، تحقيق مركز البيان العلمى در قاهره . اين كتاب در پنج موضوع : الجهاد ، حسن الخلق ، الفخر بالنفس ، المناجاة و الدعاء ، والحَثّ على العمل و طلب الرزق ، تنظيم شده است .
* * *

چكيده سخنْ اين كه اشعار منسوب به امام على عليه السلام به صورت هاى گوناگون و به وسيله افراد مختلف در طى چندقرن ، گردآورى شده است . آنچه امروزه تداول دارد ، همان أنوار العقول كيدرى است كه شيخ آقابزرگ نيز بر اين مطلب ، تأكيد داشت . ۲ به گفته استاد حسينى جلالى ، مى توان سه شاهد بر اين دعوا اقامه كرد :

1.تهرانى ، آقابزرگ ، الذريعة إلى تصانيف الشيعة ، ج ۹/۱ ، ص ۱۰۱ ؛ دانش پژوه ، محمدتقى و منزوى ، على نقى ، فهرست كتابخانه مركزى دانشگاه تهران ، ج ۲ ، ص ۱۱۹ .

2.تهرانى ، آقابزرگ ، الذريعة إلى تصانيف الشيعة ، ج ۲ ، ص ۴۳۴ ـ ۴۳۱.

صفحه از 385