فعاليت‏هاي حديثي علّامه مجلسي - صفحه 253

در گذشته ، بر كتب روايى ، يادداشت هايى به هنگام گفتگو با پژوهشگران داشتم . ترسيدم اين تعليقه ها از ميان رود، لذا با داشتن گرفتارى ها ، شروع به گردآورى آن نموده و از الكافى آغاز كردم كه بهترين اثرِ شيعيان است. در اين شرح ، سند اخبار را به عنوان پايه ، بررسيدم و مشكلات واژه ها و مطالب پنهان و نهفته را براى اهل دقّت ، به شرح نشستم. ۱
در مقدّمه شرح تهذيب الأحكام نوشته است :
تعليقه هايى بر مطالب دشوار و ديرياب تهذيب الأحكام نگاشتم و حاشيه هايى كه پرده هاى ترديد را بزدايد و دانشجويانْ در هر سطحى ، از آن بهره برند ، به رشته تحرير درآوردم ؛ روشنگرى هايى كه به ذهنم خطور كرد يا از اساتيد ، سود جستم... . ۲

سه . مجلسى و دايرة المعارف حديث شيعه

گسترده ترين كتاب حديثى شيعه بحار الأنوار است . اين كتاب را نمى توان تنها يك كتاب جامع حديثى به شمار آورد ؛ چرا كه سرشار از معارف متنوّع است ؛ از مباحث لغوى (كه يك دوره سه جلدى غريب الحديث از آن استخراج شده) ۳ گرفته ، تا مباحث تفسيرى (كه دو جلد راهنما براى آن منتشر شده است) ۴ تا مباحث بى شمار كلامى و... . ۵
در ادامه ، به برخى از دلايلى كه بحار الأنوار را به صورت كتابى برجسته و مرجع درآورده ، اشاره مى شود :

1.مرآة العقول، ج ۲، ص ۵۱۲.

2.ملاذ الأخيار، ج ۱، ص ۴.

3.كتاب غريب الحديث فى بحارالأنوار ، از سوى مركز تحقيقات دارالحديث ، همزمان با كنگره بزرگداشت علّامه مجلسى منتشر گرديد .

4.كتاب دليل الآيات المفسرة وأسماء السُوَر ، از سوى مركز مطالعات و تحقيقات اسلامى ، در سال ۱۴۱۲ق ، به چاپ رسيده و نيز بحارالأنوار فى تفسير المأثور بالقرآن ، از سوى مؤسسه الطور در ۱۴۱۱ق ، به چاپ رسيده است.

5.المعجم المفهرس لألفاظ أحاديث بحارالأنوار، ص ۸۲ ـ ۸۶.

صفحه از 260