دستور خاموشی در شب عاشورا

مشهور است كه در شب عاشورا ، امام حسین علیه السلام دستور داد كه چراغ ها را خاموش كنند تا هر كس كه می خواهد ، برود . پس چراغ ها را خاموش كردند و همراهان امام علیه السلام شروع به رفتن كردند .

ظاهرا اصل این ماجرا ، برگرفته از كتاب ضعیف الدمعه الساكبه است كه مطلبی را از كتابی ضعیف تر از خود ، یعنی كتاب نور العین ، نقل می كند[۱]و این گزارش را به سَكینه علیهاالسلام نسبت می دهد كه گفته است :

من در شبی مهتابی ، در وسط چادر نشسته بودم كه از پشت آن ، صدای گریه و شیون شنیدم . دامن كشان ، از خیمه بیرون رفتم و ناگهان ، پدرم را دیدم كه نشسته و یارانش دورش هستند . پدرم می گریست و شنیدم كه می گفت : «بدانید كه با من بیرون آمدید ، چون می دانستید كه من به سوی مردمی می روم كه با من از دل و زبان ، بیعت كرده اند ؛ امّا اوضاع ، كاملاً دگرگون شد ؛ چون شیطان بر آنها چیره گشت و خدا را از یادشان برد ، و اكنون ، جز كشتن من و كشتن هر كه در راه من تلاش می كند ، و نیز اسارت خانواده ام پس از غارتشان ، هدفی ندارند . من نگرانم كه شما در بیان آنچه می دانید ، خجالت بكشید . نیرنگ زدن ، در نزد ما اهل بیت ، حرام است . پس هر یك از شما كه دوست ندارد بماند ، برود . شب ، تاریك است و راه ، باز و زمان ، به هنگام . و هر كس به ما كمك كند ، همراه ما در بهشت خواهد بود و از خشم خدای مهربان ، در امان . جدّم پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود : «پسرم حسین ، در سرزمین كربلا ، تنها و بی كس و تشنه و غریب ، كشته می شود . هر كه به او كمك كند ، به من كمك كرده است و نیز به فرزند او قائم ـ كه خداوند در فَرَج او تعجیل نماید ـ كمك كرده است . هر كس با زبانش به ما كمك كند ، در قیامت با حزب ما خواهد بود» .

به خدا سوگند ، هنوز سخن پدرم به پایان نرسیده بود كه جمعیت ، ده تا و بیست تا ، پراكنده شدند و با او جز ۷۱ نفر نماند . به پدرم نگاه انداختم كه سرش به زیر بود . اشك، گلوگیرم شد ... .[۲]

گفتنی است كه دستور خاموش كردن چراغ ها توسّط امام علیه السلام ، حتّی در مَقتل های ضعیف هم دیده نشده است ، چنان كه هیچ منبع معتبری ، گزارش نكرده كه شب عاشورا ، كسی از یاران امام علیه السلام ، از ایشان جدا شده باشد ؛ بلكه به عكس ، در مقابل پیشنهاد امام علیه السلام مبنی بر ترك كربلا ، همگی ضمن حقیر شمردن مرگ ، دلیرانه سرود مقاومتْ سر دادند و با سخنانی شورانگیز و اظهار آمادگی برای جانبازی در راه خدا، حماسه ای جاوید آفریدند.[۳]