داستان اُرَینَب

برخی ناآگاهان یا مغرضان، ادّعا کرده اند که این ماجرا، زمینه ساز حادثۀ عاشورا شد؛ امّا در پاسخ به پرسش دیگر، خواهیم گفت که این داستان، قابل پذیرش نیست.

ماجرا از این قرار است که یزید فرزند معاویه، در زمان حکومت پدرش، عاشق زنی به نام اُرَینَب شد که دختر اسحاق و همسر عبدالله بن سلّام، از کارگزاران معاویه در عراق بود. این خبر به معاویه رسید و او با نیرنگی، عبدالله بن سلّام را از عراق فرا خواند و توسط ابو هریره و ابو دَردا، برایش پیغام فرستاد که تمایل دارد دختر خویش را به ازدواج وی در آورد. عبدالله از شنیدن این خبر، خشنود شد و همان دو نفر را به خواستگاری فرستاد. از سوی دیگر، معاویه از دخترش خواست که شرط پذیرش خواستگاری را طلاق اُرَینَب قرار دهد. عبدالله، ارینب را طلاق داد و دختر معاویه نیز به بهانۀ تحقیق، از دادن پاسخ مثبت به خواستگاری، سر باز زد.

چون زمان عدّۀ ارینب سپری شد، معاویه، ابو دردا را جهت خواستگاری فرستاد. ابودردا، در راه، حسین بن علی علیهما السلام را دید و داستان را به وی باز گفت. امام حسین (ع) نیز از ابو دردا خواست تا برایش از ارینب، خواستگاری کند. ارینب به خواستگاری امام حسین (ع) پاسخ داد و با ایشان ازدواج کرد.

عبدالله بن سلّام، چون از نیرنگ معاویه اطّلاع یافت، آهنگ عراق کرد و در مسیر، امام حسین (ع) را ملاقات نمود و از وی خواست که با ارینب در بارۀ ثروتی که عبدالله نزد او به امانت سپرده، گفتگو کند. امام حسین (ع) چنین کرد و عبدالله بن سلّام برای باز گرداندن ثروت خویش، نزد ارینب آمد. در این هنگام، امام حسین (ع) در حضور عبدالله فرمود: «خدایا! تو را گواه می گیرم که ارینب را سه بار طلاق دادم و تو می دانی که قصد من از ازدواج با او، ثروت و زیباییِ او نبود؛ بلکه خواستم او را برای شوهرش نگه دارم».

دوباره عبدالله با ارینب ازدواج کرد.[۱]

این داستان به گونه های دیگر نیز در منابع تاریخی، گزارش شده است:

الف. محور داستان در یکی از این گزارش ها، اُمّ خالد (دختر ابو جَندل، همسر عبدالله بن عامر) است و قاصد، ابو هریره است و خواستگاران، امام حسن (ع)، امام حسین (ع)، عبدالله بن جعفر و یزیدند، که اُمّ خالد، خواستگاریِ امام حسن (ع) را می پذیرد.

ب. در گزارش دیگر، هند (دختر سهل بن عمرو، همسر عبدالله بن عامر بن کَریز، فرماندار بصره) محور داستان است و قاصد، ابو هریره است.

ج. در گزارش سوم، داستان در بارۀ زینب (دختر اسحاق، همسر عبدالله بن سلّام) است و قاصد، ابودردا است و خواستگاران، امام حسین (ع) و یزیدند.[۲]