اعتبار داستان ارینب

پرسش :

آیا داستان اُرَینَب، معتبر است؟



پاسخ :

این داستان،[۱]اصالت ندارد و وقوع آن را نمی توان پذیرفت؛ زیرا:

الف. اختلاف های فراوان در جزئیات گزارش ها، اصل داستان را با تردید جدّی روبه رو می سازد:

یک. اختلاف در نام زن: ارینب، هند و اُمّ خالد؛

دو. اختلاف در نام شوهر: عبدالله بن سلّام و عبدالله بن عامر؛

سه. اختلاف در نام واسطه: ابو دَردا و ابو هُرَیره؛

چهار. اختلاف در نام شوهر جدید: امام حسن (ع)، امام حسین (ع).

ب. ابو دردا ـ که در برخی از نقل ها به عنوان قاصد از او یاد شده است ـ، طبق نقل مشهور، هنگام خلافت عثمان (۲۳ ـ ۳۴ ق) و به نقلی در سال ۳۸ یا ۳۹ از دنیا رفته است و حتی اگر بپذیریم که او در سال ۳۹ از دنیا رفته، باز هم نمی تواند قاصد باشد؛ زیرا اگر این داستان درست باشد، ظاهراً پس از بیعت گرفتن معاویه برای یزید در سال ۴۹ ق، اتّفاق افتاده، و اگر در زمان حیات ابو دردا اتّفاق افتاده باشد، با توجّه به این که تولّد یزید را سال ۳۱، ۲۷ یا ۲۶ گفته اند، چگونه یزید، حدّ اکثر در دوازده سالگی، عاشق شده است؟

ج. در منابع تاریخی، از کسی به نام عبدالله بن سلّام، به عنوان والی عراق از سوی معاویه یاد نشده است. در کتب تاریخی، از سه نفر با این نام، یاد شده که دو نفر از آنها، پس از این حادثه به دنیا آمده اند و تنها کسی را که در این زمان می توان در نظر گرفت، عبدالله بن سلّام یهودی است. هر چند وی نیز نمی تواند مراد باشد؛ زیرا در سال ۴۱ یا ۴۳ ق، از دنیا رفته و در این زمان، پیرمردی کهن سال بوده است.

د. سه بار طلاق دادن در یک مجلس، با فقه اهل بیت علیهم السلام سازگاری ندارد و فقیهان شیعه، به اجماع، آن را مردود می دانند.

یادآوری: انگیزۀ سازندگان این داستان، این بوده که پشت این ماجرا، عوامل جنبش امام حسین (ع) را بر ضدّ یزید، چیزهایی از جنس کشمکش های جاهلی نشان دهند؛ یعنی مشاجرات شخصی مبتنی بر هوا و هوس. هدف، این بوده که از جایگاه ارزشی حرکت امام بکاهند. روایت های تاریخی ضعیف، با این همه اختلاف و ناسازگاری، بهترین دلیل برای ساختگی بودن چنین داستانی است.

با این همه، اگر چنین رویدادی به وقوع پیوسته باشد، ازدواجی بدین شکل، منع شرعی ندارد؛ بویژه این که هدف امام حسین (ع)، جلوگیری از تعدّی و ستم بوده است.[۲]


[۱]. داستان، پیش از این گذشت.

[۲]. ر.ک: دانش‏نامۀ امام حسین (ع)، ج ۳، ص ۵۴ ـ ۵۵.



بخش پاسخ گویی پایگاه حدیث نت