واکاوی نقش عمل در تثبیت ایمان از منظر امام علی علیه السلام

نشریه : کتاب و سنت

نویسنده : پديدآورنده : فرشته مهر بخش
پديدآورنده : صفیه سهرابی
پديدآورنده : هادی وکیلی

چکیده :

از آنجا که در ارتباط ایمان و عمل بین متکلمان مذاهب اسلامی،‏ اختلاف نظرهایی صورت گرفته،‏ در این نوشتار نوع ارتباط و تأثیر آن‎ها بر یکدیگر،‏ و نقش عمل صالح در تثبیت ایمان از منظر امام علی علیه‎السلام مورد بررسی قرار گرفته است. کاوش در کشف این رابطه،‏ در تبیین ماهیت ایمان نقشی ویژه دارد.
از نظر حضرت،‏ ایمان امری تشکیکی است. تأكید برخى از روایات بر مقام عمل،‏ ناظر به تأثیرگذارى عمل در کسب مراتب برتر ایمان و سعادت دنیوى و اخروى مؤمنان است. میان عمل و ایمان دو گونه رابطۀ مفهومی و عینی قابل تصور است که یکی عمل را جزء مفهوم ایمان گرفته و دیگری با اعتقاد به عدم جزئیّت عمل در ایمان،‏ قائل به رابطۀ عینی بر اساس تلازم خارجی است. سپس از ملاک‎های ارزیابی میزان ایمان،‏ سخن به میان آمده است. راهکارهای امام در انجام اعمالی که باعث تثبیت ایمان در قلب انسان می‎شود،‏ از دیگر مباحث طرح شده در این پژوهه است.
دستاورد این مقاله،‏ بازخوانی و ارائۀ روشن این دیدگاه از منظر امام علی علیه‎السلام است که «ایمان»،‏ تنها حقیقتی معرفت‎شناختی و یا روان‎شناختی نیست،‏ بلکه «ایمان،‏ گرویدن با معرفت و شناختن به دل و اعتراف به زبان و انجام دادن‏ با اعضاء است.»