اولین نشست علمی مجمع جهانی شیعه شناسی با موضوع «آسیب شناسی تبلیغ مکتب اهل بیت علیهم السلام در عرصه بین الملل» با سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد زادهوش، رئیس مرکز جامعة المرتضی برگزار شد.
اولین نشست علمی - پژوهشی از سلسله نشست‌های تخصصی شیعه پژوهی در مجمع جهانی شیعه شناسی قم در تاریخ ۱۳۹۵/۱۱/۷ ساعت ۱۰ صبح با حضور فضلای حوزه و دانشگاه در محل مجمع برگزار شد.
این نشست علمی با موضوع «آسیب شناسی تبلیغ مکتباهل بیت علیهم السلامدر عرصه بین الملل» با سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین دکتر احمد زادهوش، رئیس مرکز جامعة المرتضی برگزار آغاز شد و در ادامه دکتر آیت پیمان رئیس مجمع جهانی شیعه شناسی به عنوان ناقد به نقد سخنان ایشان پرداخت و حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمد رضا محقق زارع معاونت محترم پژوهشی و آموزشی مجمع جهانی شیعه شناسی به عنوان دبیر علمی جلسه به مدیریت و جمع بندی سخنان ایشان پرداخت.
این جلسه با قرائت آیاتی چند از کلام الله مجید توسط قاری محترم حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم امینی آغاز شد وسپس دبیر علمی حجت الاسلام دکتر محقق زارع بعد از حمد و سپاس ذات لا یزال الهی و سلام بر ارواح پاک انبیاء، ائمه طاهرین و مروجان تبلیغ مکتباهل بیت علیهم السلام، به روح شهدای این مسیر خونبار که در یک ماه گذشته جان خود را در این مسیر فدا کردند ادای احترام نمود خصوصا شهیدان عزیز «خمینی گورو» و «نتالیه گورو» که دربازگشت از "مسجد کربلا" در شهر "مروی (MARAWI)" فیلیپین، به دست گروهک وهابی تکفیری، " ابو سیاف" به شهادت رسیدند و شهید «محمد الحساوی» فعال شیعی ساکن شرق عربستان را که بر اثر شکنجه در داخل زندان سعودی به شهادت رسید، ودیروز جنازه او را تحویل خانواده وی دادند و و معلم قرآن شیعه با نام محمد کاظم رضا شکیری ۳۹ ساله در منطقه گلستان جوهر در کراچی پاکستان که روز گذشته به دست تروریست‌های تکفیری سپاه صحابه به شهادت رسید.
سپس دبیر علمی با اشاره به آیه شریفه :«وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِّمَّن دَعَا إِلَى اللهِ وَعَمِلَ صَلِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ؛ بهترین و برترین سخن را خدای بزرگ در قرآن مجید از دیدگاه قرآن کریم دعوت به خداوند برشمرد و با اشاره به این که مطابق کریمه«وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَاحْذَرُوا فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّمَا عَلَى رَسُولِنَا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ؛ ابلاغ، اصلی‌ترین مسؤولیت پیامبران است؛ به آیه«الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ؛ پرداخت که خدای بزرگ از کسانی تمجید کرده که پیام‌های خداوند را بدون هیچ ترس و بیمی، به گوش مردم می رسانند.
منظور از آسیب‌شناسی تبلیغ بین‌الملل، شناخت نقاط ضعف و آسیب‌های سطح ساختاری و کارکردی آن می‌باشد. ؛ طبعا پدیدۀ ارزشمندی همچون تبلیغ بین الملل با وجود آسیب ها و چالش ها و عدم رفع آنها از حالت مطلوب به دور است لذا برای رسیدن به اهداف تبلیغ بین الملل، شناخت منشأ، ماهیت، علت و سیر آسیب ها و چالش ها و از همه مهم تر راههای برون رفت از آن ضروری است.
منظور از آسیب‌شناسی تبلیغ بین‌الملل، شناخت نقاط ضعف و آسیب‌های سطح ساختاری و کارکردی آن می‌باشد. ؛ طبعا پدیدۀ ارزشمندی همچون تبلیغ بین الملل با وجود آسیب ها و چالش ها و عدم رفع آنها از حالت مطلوب به دور است لذا برای رسیدن به اهداف تبلیغ بین الملل، شناخت منشأ، ماهیت، علت و سیر آسیب ها و چالش ها و از همه مهم تر راههای برون رفت از آن ضروری است.سپس با تشکر و قدردانی بی دریغ از حضور کلیۀ مدعوین معزّز و فضلای گرامی خصوصا حجت الاسلام والمسلمین دکتر زادهوش رئیس مرکز بین المللی جامعه المرتضی به عنوان ارائه دهنده سمینار و دکتر آیت پیمان مسئول محترم مجمع جهانی شیعه شناسی به عنوان ناقد، از حجت الاسلام زادهوش درخواست نمود که حضار را در خصوص موضوع نشست مستفیض نمایند .
حجت الاسلام والمسلمین دکتر زادهوش مهمان ویژه و ارایه کننده مبحث به نکات کلیدی و مهمی اشاره نمود که خلاصه ای از آن ارایه می گردد.
آسیب های تبلیغ را در یک تقسیم بندی به دو نوع تقسیم می شود:
۱ ـ آسیب های درونی که به صنف مبلّغینی که عزم جدی به تبلیغ در راستای اصول و ارزش های واقعی تشیع دارند مربوط است .
۲ ـ آسیب های بیرونی که مخصوص مبلّغینی است که اصول و ارزش های واقعی تشیع را قبول ندارند و تبلیغ آنها در راستای عمل به دستورات حقیقی اسلام و تشیع نمی باشد مانند تشیع انگلیسی که دچار افراط و زیاده روی در بیان اصول شیعه می باشند، و گروه دیگر که در این راستا دچار تفریط شدند و با بی توجهی به ارزش های شیعه از مسلّمات آن دور شده اند مانند برخی از مراکز شیعی در آمریکا.
اولین آسیب در این عرصه این است که مبلّغین شیعه در همان ابتدا پرچم و عَلَم شیعه را به عنوان هویت خود بلند کرده و خود را به عنوان یک فرقه از فرق اسلامی بیان می کنند در صورتی که به نظر می آید باید به تعبیر امام راحل(ره) از اسلام ناب محمدی صلی الله علیه وآله شروع و دفاع نماید و بقیۀ فرق را به عنوان گروههایی که بعضی از اصول اسلام ناب را نمی پذیرند معرفی نمایند.
آسیب دوم این است که همّ و غم برخی مبلّغین این است که فرق اهل تسنن را به مکتب تشیع رهنمون سازند در صورتی که اگر اهتمام به دعوت غیرمسلمانان به اسلام و مکتب تشیّع سرلوحۀ کار ما باشد موفقیت بیشتری به دنبال دارد به دلیل اینکه از حساسیت های فرقه ای به دور هستند و در پذیرش حق آماده تر می باشند.
آسیب سوم عدم ائتلاف گروههای مبلّغ در عرصۀ بین الملل می باشد لذا ما نیاز به یک منشور تبلیغی در عرصۀ بین الملل داریم که در آن اصول و مبانی اولیه تبلیغ تعریف شود.
آسیب چهارم در میان مبلّغین دینی خارج از کشور کمبود عزم و ارادۀ جدی در امر تبلیغ به نسبت رقباست چرا که مامثلا در مسیحیت می بینیم یک شخص سی سال از بهترین سال های عمر خود را جهت تبلیغ مسیحیت در نقاط دور افتاده آفریقا سپری کرده است .
در ادامه ناقد محترم دکتر آیت پیمان با تأیید این آسیب ها و پذیرش کمبود امکانات و وسعت امکانات وهابیت در عرصۀ تبلیغ در خارج از کشور به معضل عدم استفاده از ظرفیت های موجود در این عرصه اشاره نمود. سپس به آسیب اول مورد اشاره دکتر زادهوش پرداخت و بر این نکته تاکید کرد که ما نمی توانیم در عرصۀ بین الملل بدون بالا بردن پرچم تشیع از حقایق آن دفاع نماییم لذا باید تشیع و آموزه های آن را نصب العین قرار داد. رییس مجمع جهانی شیعه شناسی تصریح نمود
موج اسلام گرایی قوی درجهان پس از پیروزی نهضت امام راحل (قدس سره) تحت تاثیر این نهضت الهی شکل گرفت ولی مع الاسف بهره برداری و ثمره این اسلام خواهی به کام مخالفین و معارضین شیعه بوده است و جریان سلفی گری و وهابیت بیشترین بهره برداری را از این موج اسلام گرایی و فرصت های ایجاد شده در جهان کرده است. وما شیعیان فرصت سوزی کرده ایم.
موج اسلام گرایی قوی درجهان پس از پیروزی نهضت امام راحل (قدس سره) تحت تاثیر این نهضت الهی شکل گرفت ولی مع الاسف بهره برداری و ثمره این اسلام خواهی به کام مخالفین و معارضین شیعه بوده است و جریان سلفی گری و وهابیت بیشترین بهره برداری را از این موج اسلام گرایی و فرصت های ایجاد شده در جهان کرده است. وما شیعیان فرصت سوزی کرده ایم.
وی افزود عدم حضور مبلغین شیعه و کم بودن پشتوانه ها و حمایتهای مادی و معنوی از فعالان شیعه خصوصا در محیط های آکادمیک و دانشگاهی و از طرفی تعدد مراکز اسلامی و امکانت گسترده اهل تسنن ، افراط و تفریط ،تعصبات نابجا و نزاع های بین فرق و فعال شدن جریانات انحرافی به نام شیعه مانع ایجاد بسترهای مناسب برای تبلیغ مکتب اهلبیت علیهم السلام شده است
وی با اشاره به فرموده امیرمومنان علیه السلام درمورد اظهار حق حتی در صورت ضرر افزود :
ما مکلف به احقاق حق و رد باطل هستیم، با پافشاری روی مسلمات عقائد شیعه در هرمحفلی و هر گفتگویی ، ولی با جدال احسن و قول لین و بدون نزاع و این سیره ائمه در روش گفتگو است .
ایشان در ادامه افزود : سیاست وحدت و تقریب را باید با ظرافت و دقت خاصی دنبال کنیم که به اصل ریشه که همانا حقانیت عقائد شیعه است آسیب نرسد. و ما باید از مذهب خویش دفاع علمی و حکیمانه بکنیم و در عین حال با مذاهب دیگر با احترام و اخلاق رفتار کنیم .
تلاشهای مبلغین شاخص همچون سید عبدالحسین شرف الدین موسوی عاملی و سید جمال الدین اسدآبادی و خصوصا امام موسی صدر که با مجاهدت های خود سبب احیای مکتب اهلبیت علیهم السلام در لبنان و دفاع از حقانیت شیعه شده بود ، سیره و روش گفتگوی این بزرگان و مجاهدت های علمی امثال علامه امینی را الگویی موفق برای علما ومبلغین شیعه
وی در پایان با اشاره به تلاشهای مبلغین شاخص همچون سید عبدالحسین شرف الدین موسوی عاملی و سید جمال الدین اسدآبادی و خصوصا امام موسی صدر که با مجاهدت های خود سبب احیای مکتب اهلبیت علیهم السلام در لبنان و دفاع از حقانیت شیعه شده بود ، سیره و روش گفتگوی این بزرگان و مجاهدت های علمی امثال علامه امینی را الگویی موفق برای علما ومبلغین شیعه دانست.
حجت الاسلام والمسلمین بهارلوئی استاد حوزه و دانشگاه نیز در تأیید نقد دکتر پیمان افزود کتمان (تقیه) برخی آموزه ها،مبانی و اصول مکتب برای حفظ آن کارساز است اما برای گسترش حقیقت اسلام که همان مکتب تشیع می باشد بدون اظهار تشیع امکان ندارد اگرچه در فروع دین تقیه جایز است اما در اصول مذهب شیعه جای تقیه نیست، لذا نمی توان بدون عَلَم تشیع از حقیقت آن دفاع نمود.
همچنین مهمان محترم نشست حجت الاسلام حیدری از مبلّغین فعال در منطقه اسکاندیناوی مخاطب شناسی را از نیازهای عمدۀ مبلّغ در عرصه بین الملل برشمرد و عدم شناخت ویژگی های هر مخاطب در هر منطقه تبلیغی را از آسیب های تبلیغ در عرصه بین الملل برشمرد.
در ادامه دکتر سهیل اسعد از مبلّغین عرصه بین الملل به این موضوع پرداخت که مشکل اصلی و علت عدم موفقیت تبلیغ مکتب اهل بیت (ع)در عرصۀ بین الملل ،عدم وجود زیرساخت ها و نبود زمینه در مراکز علمی مانند حوزه علمیه برای تبیین جایگاه تبلیغ و تربیت مبلّغین بین المللی می باشد. لذا اطالۀ وقت در مجامع علمی برای خواندن دروس فقه و اصول بدون توجه به کاربرد آن در عرصۀ تبلیغ مانع بزرگی در موفقیت در این عرصه می باشد به عنوان مثال مسئلۀ اصلی و دغدغۀ بزرگ انبیای الهی تبلیغ و هدایت مردم بود نه پرداختن به فراگیری علومی مثل فقه و اصول.
حجت الاسلام بهارلوئی در نقد دیدگاه دکتر سهیل اسعد اظهار داشت: دلیل عدم اهتمام انبیا به کسب علم این بود که آنها از علم لدنّی الهی و علم حضوری برخوردار بودند و نیازی به کسب علم نداشتند. اما یک مبلّغ دینی باید در ابتدا خود را به سلاح علم مجهّز نموده و از علوم حصولی بهره مند شود تا بتواند از مکتب تشیع به خوبی در مقابل شبهات دفاع نماید.
