کتاب‌هاي حديثي خود، احاديث امام علي را پس از سه خليفه نخست مي‌آورند و در کتاب‌هاي تاريخي نيز حوادث و رخدادهاي دوران امام علي و ائمه بعدي، پس از بيان رخدادهاي عصر خلفاي نخست است. نکته ديگري که مورخان و فضايل‌نگاران اهل سنت بدان توجه تمام دارند، مربوط به مناسبات ميان صحابه است. محدثان و مورخان اهل سنت تلاش بسيار مي‌کنند تا چنين وانمود کنند، ميان صحابه، بويژه چهار خليفه اول، اختلافات جدي وجود نداشته و برگزيده شدن ايشان به خلافت، بدون هيچ درگيري و اختلافي بوده است. در اين ديدگاه، جمع ميان صحابه بزرگ از جمله واجبات است و در نقل فضايل، از زبان امام علي، خلفاي نخست، بويژه ابوبکر و عمر تمجيد مي‌شوند؛ چنان که صحابه بزرگ، مانند ابوبکر، عمر و عايشه از جمله ناقلان روايات فضايل امام علي هستند و برخي از روايات مربوط به فضايل امام علي از ايشان نقل مي‌شود. با عنايت به اين دو نکته، بر اساس موارد باقيمانده از نطنزي مي‌توان به مذهب وي ـ که جانبداري از کل صحابه است ـ پي‌برد.

شرح حال نطنزي

زندگي

شرح حال نطنزي را خوشبختانه دو تن از معاصران وي نوشته‌اند. ^۱ سمعاني (م 562ق) در کتاب الانساب در عنوان نطنزي ^۲ و عماد اصفهاني(م597ق) در خريدة القصر، بخش شعراي اصفهان، براي وي شرح حالي نوشته‌اند. ^۳ شرح حالي که ابن نجّار (578- 643ق)، براي وي در ذيل تاريخ بغداد نوشته و ابن طاووس (م 664ق) در کتاب اليقين، چندين بار از آن نقل مي‌کند، متأسفانه در دست نيست.
در نام پدر، اجداد و کنيه وي اختلافاتي است. ^۴ حموي (م 722ق)، نويسنده فرائد السمطين نام او را کامل‌تر از ديگران چنين ثبت کرده است:
الإمام حاكم الدين أبو عبد الله محمد بن أحمد بن علي بن أحمد بن محمد ابن إبراهيم النطنزي مصنّف كتاب الخصائص العلوية على سائر البرية، و المآثر العلوية لسيد الذرية. ^۵
آقا بزرگ در بررسي نام‌هاي ثبت شده براي نطنزي، معتقد است اين نام‌ها براي يک نفر است؛ زيرا نطنزي گاه، به جد منسوب شده و نام پدرش احمد از نسب او حذف شده است؛ چنان که بعيد نمي‌داند يک فرد، داراي دو کنيه باشد. بنا بر اين، نطنزي مي‌توانسته دو کنيه ابو الفتح و ابو عبد الله داشته باشد.