پژوهشی درباره ارزش زيارت امام حسين عليه السلام - صفحه 22

فرمود: «آرى، اى ابو سعيد، به زيارت قبر فرزند پيامبر خدا صلّي الله عليه و آله برو که او پاک ترينِ پاکان، پاکيزه ترينِ پاکيزگان، و نيکوترينِ نيکوکاران است. پس چون او را زيارت کنى، خداوند در برابر آن، بيست و پنج حج برايت مى نويسد».
عن بشير الدّهّان، سَمِعتُ أبا عَبدِ اللهِ عليه السلام يقولُ:... فَقالَ: يا بَشيرُ! إنَّ الرَّجُلَ مِنکم لَيغتَسِلُ عَلى شاطِئِ الفُراتِ، ثُمَّ يأتي قَبرَ الحُسَينِ عليه السلام عارِفاً بِحَقِّهِ، فَيعطيهِ اللهُ بِکلِّ قَدَمٍ يرفَعُها أو يضَعُها مِئَةَ حَجَّةٍ مَقبولَةٍ، و مِئَةَ عُمرَةٍ مَبرورَةٍ، و مِئَةَ غَزوَةٍ مَعَ نَبِي مُرسَلٍ إلى أعداءِ اللهِ و أعداءِ رَسولِهِ؛۱شنيدم که امام صادق عليه السلام مى فرمايد: «... اى بشير، فردى از شما بر کناره فرات، غسل مى کند و با شناخت حقّ حسين عليه السلام به زيارت او مى آيد و خداوند، در برابر هر گامى که برمى دارد و مى گذارد، يک‌صد حجّ مقبول و يکصد عمره نيکو و يک‌صد جهاد همراه با پيامبرِ فرستاده شده در برابر دشمنان خدا و پيامبرش، برايش مى نويسد».
با ملاحظه اين روايات، دو پرسش، پيش مى آيد:
پرسش اوّل. ملاک اين همه تفاوت در ارزيابى زيارت امام حسين عليه السلام و حج و عمره چيست؟ و چرا روايتى آن را برابر با يک حج و عمره مى داند و روايت ديگر، آن را معادل سه حج و ديگرى، معادل ده حج و همچنين تا يک‌هزار حج و يک‌هزار عمره؟!
پرسش دوم. چگونه مى توان پذيرفت که فضيلت زيارت سيد الشهدا عليه السلام، بيشتر از زيارت خانه خداست؟ و آيا اين گونه روايات، به مفهوم کم ارزش جلوه دادن زيارت خانه خدا نيست و موجب کاستن انگيزه زايران آن و کاهشِ شُکوه و عظمت حج نمى شود؟!

علّت اختلاف روايات در ارزيابي زيارت امام حسين عليه السلام

در تبيين اختلاف روايات ارزيابى فضيلت زيارت سيد الشهدا عليه السلام و سنجش آن با حج و عمره، به دو علّت، مى توان اشاره کرد:

1. اختلاف کيفيت زيارت ها

ممکن است بگوييم که اختلاف روايات، ناظر به اختلاف کيفيت زيارت هاست؛ بدين معنا که هر چه معرفت زاير، بيشتر باشد و آداب زيارت را بهتر رعايت کند و هدف آن را بيشتر تأمين نمايد، طبعاً زيارت او از کيفيت بهترى برخوردار خواهد بود و ارزش بيشترى دارد. بر اين اساس، ممکن است زيارت زايرى، برابر با يک حج، ارزش گذارى شود و زيارت زايرى ديگر، معادل ده حج، و زيارت فردى ديگر، يک‌صد حج و زيارت ديگرى، يک‌هزار حج و همين طور تا بيش از يک‌هزار حج گزاردن.

2. مفهوم عددي نداشتن اعداد

با تأمّل در متن احاديث ياد شده، مشخّص مى شود که عدد در آنها، مفهوم عددى ندارد؛ ۲ بلکه مقصود از آن، کثرت است. به همين جهت، در شمارى از اين احاديث وقتى راوى از برترى زيارت امام حسين عليه السلام بر حج، شگفت زده مى شود، امام عليه السلام بر تعداد آن مى افزايد.

1.. کامل الزيارات، ص۳۲۰، ح ۵۴۴ و ص۳۴۳، ح ۵۸۰.

2.. يعنى مقصود از هر يک از اين اعداد، نفى عددهايى نيست که با اين عدد، اختلاف دارند.

صفحه از 28