52 . تعدّد زوجات در اسلام، فريده فراهانى، كارشناسى ارشد رشته الهيات و معارف اسلامى، مركز تربيت مدرّس حوزه علميه قم، استاد راهنما: دكتر احمد بهشتى، استاد مشاور: دكتر محمّدعلى مهدوى راد، 1373، 353 ص.

اين پايان نامه، درباره مسئله ازدواج و چند همسرى و راه هاى شرعى جلوگيرى از گناه است كه در ده فصل منظّم شده است.
نويسنده در مقدّمه، فلسفه ازدواج و اهتمام اسلام را به اين مسئله حياتى توضيح مى دهد. به اعتقاد او، اسلام برخلاف ساير اديان و مكاتب، بر محوريت ميانه روى بنا نهاده شده و به دور از هر افراط و تفريطى در تمام شئون زندگانى انسان، شيوه قسط و عدل را با اهمّيت مى داند. به همين علّت، حتّى در اين مبحث نيز به دور از هرگونه تضييع حق و يا جانبدارى از كسى، امر تعدّد زوجات را در چارچوب دينى و قانونى جايز مى داند.
فصل اوّل پايان نامه، در باب ضرورت زناشويى است. به مناسبت، قانون زوجيت، ضرورت ازدواج، اهمّيت ازدواج از نظر قرآن، ديدگاه معصومان عليهم السلامدر مورد ازدواج، زيان خوددارى از ازدواج، نهى اسلام از تجرّد، و آثار دنيوى و اخروى ازدواج نيز مطرح مى گردد.
فصل دوم، درباره علل پيدايش تعدّد زوجات در ميان بشر است كه از جمله آنها زورمندى مردها، پدرسالارى، هوسرانى، عوامل جغرافيايى يا اجتماعى، عوامل اقتصادى، عادات ماهانه، محدوديت سن زنان از حيث توالد و تناسل، فزونى تعداد زنان بر مردان دانسته شده است و اعتراف دانشمندان در اين زمينه آمده است.
مبحث دوم اين فصل نيز درباره مطابقت و عدم مطابقت چند همسرى با طبيعت مرد است.
فصل سوم، تعدّد زوجات قبل از ظهور اسلام را به بحث كشيده و به تعدّد زوجات در يهود، مسيحيت، دوران جاهليت، ايران باستان، و همچنين جوامعى از قبيل مصر، چين، يونان و آسياى جنوب شرقى پرداخته شده است.
پپ فصل چهارم، درباره تعدّد زوجات در جهان معاصر است. اين فصل از دو مبحث تشكيل شده است.
مبحث اوّل، علّت قبح و ناپسندى اين مسئله از ديدگاه قانونگذارى غربى بررسى شده و در مبحث دوم، نيرنگ مرد قرن بيستم و نظريه برتراند راسل در مورد تعدّد زوجات، بيان شده است.
فصل پنجم، با عنوان «اسلام و تعدّد زوجات»، شامل دو مبحث است.
مبحث اوّل، درباره بررسى علل تجويز تعدّد زوجات براى مردان است.
مبحث دوم نيز با عنوان «قرآن و تعدّد زوجات»، آياتى كه در اين باره نازل شده، آمده و شأن نزول و احتمالات موجود در آنها بررسى شده است.
فصل ششم، شرايط تجويز تعدّد زوجات را بررسى مى كند. در اين فصل، يك مبحث به مشروط بودن اباحه تعدّد زوجات و يك مبحث نيز به اصلاح اين اباحه مى پردازد.
فصل هفتم، درباره ممنوعيت تعدّد ازدواج براى زنان است. نويسنده در اين فصل، انواع نكاح را نام برده و ضمن توضيح هر كدام، جايز يا غير جايز بودن هر يك را نيز توضيح داده و به تناسب علّت، ممنوعيت تعدّد ازدواج براى زنان را با برهان عقلى و دليل نقلى بيان نموده است.
نويسنده، در فصل هشتم، تعدّد زوجات را به يك ضرورت اجتماعى عنوان كرده است. وى در اين فصل نيز طى چند مبحث، حكمت مشروعيت تعدّد زوجات در اسلام و ضرورت تشريع تعدّد زوجات و راه هاى مقابله با افزايش زنان بر مردان را شرح داده است.
فصل نهم، درباره حكمت تعدّد زوجات پيامبر صلى الله عليه و آله است. اين فصل نيز چهار مبحث دارد و به تعداد زوجات پيامبر اكرم، شبهه تعدّد زوجات پيامبر صلى الله عليه و آله و ردّ آن، حكمت هاى تعدّد زوجات نبى اكرم و خصايص پيامبر صلى الله عليه و آلهاز جهت نكاح مى پردازد.
فصل دهم نيز مربوط به اشكالات وارد بر تعدّد زوجات است. نگارنده، در اين فصل، هشت اشكال عمده بر اين مسئله را بيان مى كند و سپس با نتيجه گيرى بحث را خاتمه مى دهد.