275
خردگرايي در قرآن و حديث

۸۵۸.امام على عليه السلامـ در توبيخ مردمان بصره پس از واقعه جمل ـ: زمين شهر شما به آب، نزديك و از آسمان، دور است . عقلهاى شما سَبُك و بردبارى شما آشفته گشت . پس براى تيرانداز ، نشانه و براى خورنده ، لقمه، و براى درنده ، شكاريد .

۸۵۹.امام على عليه السلام :با دوست نادانْ همنشينى مكن و از او بپرهيز . چه بسيار نادانانى كه هنگام دوستى ، انسانهاى بردبار را به نابودى كشاندند .

۸۶۰.امام باقر عليه السلام :به راستى دلى كه در آن دانش نيست؛ مانند سراى ويرانى است كه آباد كننده اى ندارد .

۸۶۱.امام عسكرى عليه السلام :تربيت نادان و بازگرداندن آنكه به چيزى عادت كرده، از عادتشْ معجزه است .

۸۶۲.لقمان عليه السلام :اگر حكيمى تو را كتك زند و تو را بيازارد ، بهتر از آن است كه شخص نادانى تن تو را با روغنى خوشبو روغنْ مالى كند .

ر . ك : ص 85 «زنهار از كنار نهادن خردورزى ».

2 / 3

گوناگون

۸۶۳.پيامبر صلى الله عليه و آله :خداوند به سبب جهلْ هيچ كس را عزيز نكرد و به سبب بردبارى، هيچ كس را خوار ننمود .

۸۶۴.امام على عليه السلام :ناآگاهى به فضيلتها ، از زشت ترين رذيلتهاست .

۸۶۵.امام على عليه السلام :نادانى و بخل ، بدى و زيان است .

۸۶۶.امام على عليه السلام :هيچ دوستى بدتر از نادانى نيست .


خردگرايي در قرآن و حديث
274

۸۵۸.عنه عليه السلامـ في ذَمِّ أهلِ البَصرَةِ بَعدَ وَقعَةِ الجَمَلِ ـ: أرضُكُم قَريبَةٌ مِنَ الماءِ ، بَعيدَةٌ مِنَ السَّماءِ ، خَفَّت عُقولُكُم ، وسَفِهَت حُلومُكُم ، فَأَنتُم غَرَضٌ لِنابِلٍ ، واُكلَةٌ لاِكِلٍ ، وفَريسَةٌ لِصائِلٍ ۱ .

۸۵۹.عنه عليه السلام :
لا تَصحَب أخَاالجَهلِ وإيّاكَ وإيّاهُ
فَكَم مِن جاهِلٍ أردىحَليمًا حينَ آخاهُ
۲

۸۶۰.الإمام الباقر عليه السلام :إنَّ قَلبًا لَيسَ فيهِ شَيءٌ مِنَ العِلمِ كَالبَيتِ الخَرابِ الَّذي لا عامِرَ ۳ لَهُ .

۸۶۱.الإمام العسكريّ عليه السلام :رِياضَةُ الجاهِلِ ورَدُّ المُعتادِ عَن عادَتِهِ كَالمُعجِزِ ۴ .

۸۶۲.لقمان عليه السلام :لَأَن يَضرِبَكَ الحَكيمُ فَيُؤذِيَكَ خَيرٌ مِن أن يُدهِنَكَ الجاهِلُ بِدُهنٍ طَيِّبٍ ۵ .

2 / 3

النَّوادِر

۸۶۳.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :ما أعَزَّ اللّه ُ بِجَهلٍ قَطُّ ، ولا أذَلَّ بِحِلمٍ قَطُّ ۶ .

۸۶۴.الإمام عليّ عليه السلام :الجَهلُ بِالفَضائِلِ مِن أقبَحِ الرَّذائِلِ ۷ .

۸۶۵.عنه عليه السلام :الجَهلُ وَالبُخلُ مَساءَةٌ ومَضَرَّةٌ ۸ .

۸۶۶.عنه عليه السلام :لا قَرينَ شَرٌّ مِنَ الجَهلِ ۹ .

1.نهج البلاغة : الخطبة ۱۴ ، بحار الأنوار : ۳۲ / ۲۴۶ / ۱۹۴ .

2.كنزالعمّال : ۹ / ۱۷۹ / ۲۵۵۹۲ نقلاً عن الشعبيّ .

3.الأمالي للطوسي : ۵۴۳ / ۱۱۶۵ عن مسعدة بن زياد الربعي عن الإمام الصادق عليه السلام .

4.تحف العقول: ۴۸۹ ، بحار الأنوار : ۷۸ / ۳۷۴ / ۳۰ .

5.تنبيه الخواطر : ۲ / ۲۶ ، بحار الأنوار : ۱۳ / ۴۲۶ / ۲۱ .

6.الكافي: ۲ / ۱۱۲ / ۵ عن عليّ بن حفص العوسي الكوفي رفعه إلى الإمام الصادق عليه السلام، مشكاه الأنوار : ۲۱۶ عن الإمام الصادق عليه السلامعنه صلى الله عليه و آله ؛ كنزالعمّال : ۳ / ۱۳۲ / ۵۸۳۰ نقلاً عن ابن شاهين عن ابن مسعود .

7.(۹۶۶ ـ ) غرر الحكم : ۲۰۵۴ ، ۱۵۸۵ .

8.تحف العقول : ۹۳ ، كنزالفوائد : ۱ / ۳۱۹ وفيه «سوء شرّ» بدل «شرّ» .

  • نام منبع :
    خردگرايي در قرآن و حديث
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1378
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 507407
صفحه از 516
پرینت  ارسال به