ج : دشمنى با دانش و دانشمند

۸۸۶.امام على عليه السلام :مردم، دشمن چيزى هستند كه نمى دانند .

۸۸۷.امام على عليه السلام :آنكه چيزى را نداند ، با آن دشمنى ورزد .

۸۸۸.امام على عليه السلام :آن كس كه چيزى را نداند ، از آن عيبجويى كند .

۸۸۹.امام على عليه السلام :آنكه از درك چيزى ناتوان شود ، از آن عيبجويى كند .

۸۹۰.امام على عليه السلام :هيچ كس مانند نادانان ، با دانشمندانْ مخالفت نكرد .

۸۹۱.امام على عليه السلام :با آنچه نمى دانيد ، دشمنى مورزيد ؛ چرا كه بيشترِ دانش در آن چيزهايى است كه شما نمى دانيد .

ر . ك : ص 331 «انكار آنچه نمى داند» / ص 129 «دانش و حكمت ».

د : مرگ جان

۸۹۲.امام على عليه السلام :نادانى ، زنده ها را بميراند و بدبختى را جاودانه سازد.

۸۹۳.امام على عليه السلام :نادانى، مرگ است و سستىْ از دست دادن .

۸۹۴.امام على عليه السلام :نادان، مرده است ، گرچه زنده باشد .

۸۹۵.امام على عليه السلام :دانشمند، زنده اى ميان مردگان است و نادان، مرده اى ميان زندگان .

۸۹۶.امام على عليه السلامـ در حكمتهاى منسوب به ايشان ـ: ناآگاهى به فضيلتها برابر مرگ است .

۸۹۷.امام على عليه السلام :آنكه صفتى از صفات نيك در او پابرجا شود، او را تحمّل كنم و نبودِ ساير خصلتها را بر او ببخشم ؛ امّا نبودِ خرد و دين را نمى بخشم ؛ چرا كه از دست دادن دين، از ميان رفتن امنيت است، و زندگى با ترس، گوارا نيست و از دست دادن خرد، از دست دادن زندگى است و جز با مردگانْ سنجيده نشود.

ج : عَداوَةُ العِلمِ وَالعالِمِ

۸۸۶.الإمام عليّ عليه السلام :النّاسُ أعداءُ ما جَهِلوا ^۱ .

۸۸۷.عنه عليه السلام :مَن جَهِلَ شَيئًا عاداهُ ^۲ .

۸۸۸.عنه عليه السلام :مَن جَهِلَ شَيئًا عابَهُ ^۳ .

۸۸۹.عنه عليه السلام :مَن قَصُرَ عَن مَعرِفَةِ شَيءٍ عابَهُ ^۴ .

۸۹۰.عنه عليه السلام :ما ضادَّ العُلَماءَ كَالجُهّالِ ^۵ .

۸۹۱.عنه عليه السلام :لا تُعادوا ما تَجهَلونَ ، فَإِنَّ أكثَرَ العِلمِ فيما لا تَعرِفونَ ^۶ .

د : مَوتُ النَّفسِ

۸۹۲.الإمام عليّ عليه السلام :الجَهلُ مُميتُ الأَحياءِ ومُخَلِّدُ الشَّقاءِ ^۷ .

۸۹۳.عنه عليه السلام :الجَهلُ مَوتٌ ، التَّواني فَوتٌ ^۸ .

۸۹۴.عنه عليه السلام :الجاهِلُ مَيِّتٌ وإن كانَ حَيًّا ^۹ .

۸۹۵.عنه عليه السلام :العالِمُ حَيٌّ بَينَ المَوتى ، الجاهِلُ مَيِّتٌ بَينَ الأَحياءِ ^۱۰ .

۸۹۶.عنه عليه السلامـ فِي الحِكَمِ المَنسوبَةِ إلَيهِ ـ: الجَهلُ بِالفَضائِلِ عِدلُ المَوتِ ^۱۱ .

۸۹۷.عنه عليه السلام :مَنِ استَحكَمَت لي فيهِ خَصلَةٌ مِن خِصالِ الخَيرِ احتَمَلتُهُ عَلَيها وَاغتَفَرتُ فَقدَ ما سِواها ، ولا أغتَفِرُ فَقدَ عَقلٍ ولا دينٍ ؛ لِأَنَّ مُفارَقَةَ الدّينِ مُفارَقَةُ الأَمنِ ، فَلا يُتَهَنَّأُ بِحَياةٍ مَعَ مَخافَةٍ، وفَقدُ العَقلِ فَقْدُ الحَياةِ، ولايُقاسُ إلاّ بِالأَمواتِ ^۱۲ .