309
خردگرايي در قرآن و حديث

4 / 3

براى نادانى همين بس

الف : خودرأيى

۹۹۴.پيامبر صلى الله عليه و آله :براى دانايى آدمى، كافى است كه بندگىِ خدا كند و براى نادانى، بس است كه شيفته رأى خود باشد .

۹۹۵.امام على عليه السلام :براى آگاهى تو، همين بس كه از خدا بترسى و براى نادانى اتْ همين بس كه به دانش خود، خوشبين باشى .

ب : از خود راضى بودن

۹۹۶.پيامبر صلى الله عليه و آله :براى آگاهى آدمى، همين بس كه از خدا بترسد ، و براى نادانى او، همين بس كه از خودْ راضى باشد .

۹۹۷.امام على عليه السلام :براى نادانى آدمى، همين بس كه از خودْ راضى باشد .

ج : نادانى به عيبهاى خويش

۹۹۸.امام على عليه السلام :براى نادانى آدمى، همين بس كه از عيبهاى خويش بى خبر باشد و بر مردم طعنه زند، در آنچه كه نمى تواند خود را از آن جدا سازد .

۹۹۹.امام على عليه السلام :براى نادانى آدمى، همين بس كه از عيبهاى خود بى خبر باشد .

د : نادانى به حدّ خويش

۱۰۰۰.پيامبر صلى الله عليه و آله :آگاه، كسى است كه حدّ خود را بشناسد و براى نادانى شخص، همين بس كه حدّ خود را نداند .


خردگرايي در قرآن و حديث
308

4 / 3

كَفى بِذلِكَ جَهلاً

أ : الإِعجابُ بِالرَّأيِ

۹۹۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :كَفى بِالمَرءِ فِقهًا إذا عَبَدَ اللّه َ ، وكَفى بِالمَرءِ جَهلاً إذا اُعجِبَ بِرَأيِهِ ۱ .

۹۹۵.الإمام عليّ عليه السلام :حَسبُكَ مِنَ العِلمِ أن تَخشَى اللّه َ ، وحَسبُكَ مِنَ الجَهلِ أن تُعجَبَ بِعِلمِكَ ۲ .

ب : الرِّضا عَنِ النَّفسِ

۹۹۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :كَفى بِالمَرءِ عِلمًا أن يَخشَى اللّه َ ، وكَفى بِالمَرءِ جَهلاً أن يُعجَبَ بِنَفسِهِ ۳ .

۹۹۷.الإمام عليّ عليه السلام :كَفى بِالمَرءِ جَهلاً أن يَرضى عَن نَفسِهِ ۴ .

ج : الجَهلُ بِعُيوبِ النَّفسِ

۹۹۸.الإمام عليّ عليه السلام :كَفى بِالمَرءِ جَهلاً أن يَجهَلَ عُيوبَ نَفسِهِ ، ويَطعَنَ عَلَى النّاسِ بِما لا يَستَطيعُ التَّحَوُّلَ عَنهُ ۵ .

۹۹۹.عنه عليه السلام :كَفى بِالمَرءِ جَهلاً أن يَجهَلَ عَيبَهُ ۶ .

د : الجَهلُ بِقَدرِ النَّفسِ

۱۰۰۰.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :العالِمُ مَن عَرَفَ قَدرَهُ ، وكَفى بِالمَرءِ جَهلاً أن لا يَعرِفَ قَدرَهُ .
۷

1.المعجم الأوسط : ۸ / ۳۰۲ / ۸۶۹۸ ، حلية الأولياء : ۵ / ۱۷۴ ، الفردوس : ۳ / ۲۸۴ / ۴۸۵۵ كلّها عن عبداللّه بن عمرو ؛ جامع الأحاديث للقمّي : ۱۱۰ عن موسى بن إسماعيل عن الإمام الكاظم عن آبائه عليهم السلام عنه صلى الله عليه و آله .

2.الأمالي للطوسي : ۵۶ / ۷۸ عن سليمان الغازي عن الإمام الرضا عن آبائه عليهم السلام ، تنبيه الخواطر : ۲ / ۷۸ وفيه «بعقلك ، أو قال : بعلمك» .

3.كنزالعمّال : ۳ / ۱۴۲ / ۵۸۸۰ عن مسروق ، جامع بيان العلم : ۱ / ۲۱ عن عبداللّه بن عمرو نحوه وفيه «إذا اُعجب برأيه» .

4.(۱۱۱۵ ـ ) غرر الحكم : ۷۰۴۹ ، ۷۰۷۱ ، ۷۰۶۱ .

5.نهج البلاغة : الخطبة ۱۰۳ ، إرشاد القلوب : ۳۵ .

  • نام منبع :
    خردگرايي در قرآن و حديث
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1378
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 507456
صفحه از 516
پرینت  ارسال به