۱۰۰۱.امام على عليه السلام :آگاه، كسى است كه حدّ خود را بداند و نادان، كسى است كه از خويش بى خبر باشد .

۱۰۰۲.امام على عليه السلام :خردمند، كسى است كه جايگاه خود را بشناسد و نادان، كسى است كه حدّ خويش را نداند .

۱۰۰۳.امام على عليه السلام :براى نادانى، همان بس كه آدمىْ حدّ خود را نداند .

۱۰۰۴.امام على عليه السلامـ در بيان ويژگى هاى كاتب فرمانروا ـ: بى خبر از جايگاه خويش در كارها نباشد ؛ زيرا كسى كه حدّ خود را نمى داند، از منزلت ديگران بى خبرتر است .

۱۰۰۵.امام على عليه السلام :آنكه حدّ خود را نشناسد ، از مرز خود بگذرد .

ر . ك : ص 313 «نادان ترين مردم ».

ه : تنافى دانش و عمل

۱۰۰۶.امام على عليه السلام :براى ناآگاهى عالم، همين بس كه دانش او با عملش تنافى داشته باشد .

و : زشت دانستن آنچه خود، مانندش را انجام مى دهد

۱۰۰۷.امام على عليه السلام :براى نادانى آدمى، همين بس كه بر ديگران انكار كند، آنچه را كه خود، مانندش را انجام مى دهد .

۱۰۰۸.لقمان عليه السلام :براى ناآگاهى ات، همين بس كه ديگران را از آنچه خود انجام مى دهى، نهى كنى و براى خردمندى ات، همين بس كه مردم از بدى تو در امان باشند.

ز : انجام گناهان

۱۰۰۹.امام على عليه السلام :براى نادانى آدمى، همين بس كه آنچه را از آن نهى مى كند ، خود انجام دهد .

۱۰۱۰.امام كاظم عليه السلام :اى هشام! . . . براى نادانى ات همين بس كه انجام دهى، آنچه را كه از آن نهى مى كنى .

ح : اظهار هر آنچه مى داند

۱۰۱۱.پيامبر صلى الله عليه و آله :براى دروغگويى، همين بس كه هر آنچه مى شنوى بر زبان آرى، و يكى از نشانه هاى نادانى آن است كه هر آنچه مى دانى، اظهار كنى .

۱۰۰۱.الإمام عليّ عليه السلام :العالِمُ مَن عَرَفَ قَدرَهُ ، الجاهِلُ مَن جَهِلَ أمرَهُ ^۱ .

۱۰۰۲.عنه عليه السلام :العاقِلُ مَن أحرَزَ أمرَهُ ، الجاهِلُ مَن جَهِلَ قَدرَهُ ^۲ .

۱۰۰۳.عنه عليه السلام :كَفى بِالمَرءِ جَهلاً أن يَجهَلَ قَدرَهُ ^۳ .

۱۰۰۴.عنه عليه السلامـ في بَيانِ الصِّفاتِ اللاّزِمَةِ لِكاتِبِ الوالي ـ: لا يَجهَلُ مَبلَغَ قَدرِ نَفسِهِ فِي الاُمورِ ، فَإِنَّ الجاهِلَ بِقَدرِ نَفسِهِ يَكونُ بِقَدرِ غَيرِهِ أجهَلَ ^۴ .

۱۰۰۵.عنه عليه السلام :مَن جَهِلَ قَدرَهُ عَدا طَورَهُ ^۵ .

ه : مُنافاةُ العِلمِ وَالعَمَلِ

۱۰۰۶.الإمام عليّ عليه السلام :كَفى بِالعالِمِ جَهلاً أن يُنافِيَ عِلمَهُ عَمَلُهُ ^۶ .

و : إنكارُ ما يَأتي مِثلَهُ

۱۰۰۷.الإمام عليّ عليه السلام :كَفى بِالمَرءِ جَهلاً أن يُنكِرَ عَلَى النّاسِ ما يَأتي مِثلَهُ ^۷ .

۱۰۰۸.لقمان عليه السلام :كَفى بِكَ جَهلاً أن تَنهى عَمّا تَركَبُ ، وكَفى بِكَ عَقلاً أن يَسلَمَ النّاسُ مِن شَرِّكَ ^۸ .

ز : رُكوبُ المَناهي ^۹

۱۰۰۹.الإمام عليّ عليه السلام :كَفى بِالمَرءِ جَهلاً أن يَرتَكِبَ ما نُهِيَ عَنهُ ^۱۰ .

۱۰۱۰.الإمام الكاظم عليه السلام :كَفى بِكَ جَهلاً أن تَركَبَ ما نُهيتَ عَنهُ ^۱۱ .

ح : إظهارُ كُلِّ ما يَعلَمُ

۱۰۱۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :حَسبُكَ مِنَ الكَذِبِ أن تُحَدِّثَ بِكُلِّ ما سَمِعتَ ، [ و ] مِنَ الجَهلِ أن تُظهِرَ كُلَّ ما عَلِمتَ ^۱۲ .