389
خردگرايي در قرآن و حديث

۱۱۶۳.جابر :دو جوان از طايفه مهاجران و انصار با يكديگر پيكار مى كردند. جوان مهاجر فرياد برآورد «اى مهاجران [كمك!]»، و جوان انصارى فرياد زد: «اى انصار [كمك!]». رسول خدا بيرون آمد و فرمود: «اين دعواى جاهليت چيست؟». گفتند: «نه [دعواى جاهلى نيست]، جز اينكه دو جوان، پيكار مى كردند و يكى از آنان، ديگرى را بر زمين زد». رسول خدا فرمود: «باكى نيست . هر مردى بايد برادرش را يارى كند؛ چه ستمگر باشد و چه ستمديده. اگر ستمگر است، او را از ستم باز دارد و اين كمك است براى او، و اگر ستمديده است، يارى اش رساند».

۱۱۶۴.على بن ابراهيم :ياران پيامبر صلى الله عليه و آله مى آمدند و از ايشان مى خواستند كه از خدا بخواهد كه خواسته شان را برآورد؛ آنان تقاضاى آنچه برايشان روا نبود، مى داشتند . از اين رو خداوند اين آيه را نازل كرد : «با يكديگر نجوا مى كنند، در زمينه گناهان ، سركشى و نافرمانى پيامبر» و نيز اين سخن آنان، هنگامى كه نزد پيامبر صلى الله عليه و آله مى آمدند كه : «أنعم صباحا وأنعم مساءً»؛ در حالى كه اين، سلام و تحيّت جاهليت بود و خداوند چنين نازل كرد : «و آن گاه كه نزد تو مى آيند ، تحيّتى غير از تحيّتِ خداوند بر زبان آورند» . پس رسول خدا فرمود : «خدا جايگزين بهترى قرار داد و آن، تحيّت بهشتيان بود : سلامٌ عليكم» .

6 / 4

كارهاى جاهلى

الف : زنده به گور كردن دختران

قرآن

و هرگاه يكى از آنان را به دختر مژده آورند ، از تلخى مژده اى كه به او داده اند، چهره اش سياه مى گردد ؛ در حالى كه خشم [و اندوه] خود را فرو مى خورد [و با خود مى انديشد كه:] آيا او را با خوارى نگه دارد يا آنكه در خاك پنهانش كند ؛ هان ! چون بد داورى مى كنند .


خردگرايي در قرآن و حديث
388

۱۱۶۳.جابِرٌ :اِقتَتَلَ غُلامانِ ؛ غُلامٌ مِنَ المُهاجِرينَ وغُلامٌ مِنَ الأَنصارِ ، فَنادَى المُهاجِرُ أوِ المُهاجِرونَ : يالَلمُهاجِرينَ ! ونادَى الأَنصارِيُّ : يالَلأَنصارِ ! فَخَرَجَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آلهفَقالَ : ما هذا دَعوى أهلِ الجاهِلِيَّةِ ؟ قالوا : لا يا رَسولَ اللّه ِ ، إلاّ أنَّ غُلامَينِ اقتَتَلا فَكَسَعَ أحَدُهُمَا الآخَرَ ، قالَ : فَلا بَأسَ ، وَليَنصُرِ الرَّجُلُ أخاهُ ظالِمًا أو مَظلومًا ، إن كانَ ظالِمًا فَليَنهَهُ ، فَإِنَّهُ لَهُ نَصرٌ ، وإن كانَ مَظلومًا فَليَنصُرهُ ۱ .

۱۱۶۴.عَلِيُّ بنُ إبراهيمَ :كانَ أصحابُ رَسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آلهيَأتونَ رَسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آلهفَيَسأَلونَهُ أن يَسأَلَ اللّه َ لَهُم ، وكانوا يَسأَلونَ ما لا يَحِلُّ لَهُم ، فَأَنزَلَ اللّه ُ «وَ يَتَنَـجَوْنَ بِالاْءِثْمِ وَالْعُدْوَ نِ وَ مَعْصِيَتِ الرَّسُولِ» وقَولُهُم لَهُ إذا أتَوهُ : أنعِم صَباحًا ، وأنعِم مَساءً ، وهِيَ تَحِيَّةُ أهلِ الجاهِلِيَّةِ ، فَأَنزَلَ اللّه ُ «وَ إِذَا جَآءُوكَ حَيَّوْكَ بِمَا لَمْ يُحَيِّكَ بِهِ اللَّهُ» فَقالَ لَهُم رَسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : وقَد أبدَلَنَا اللّه ُ بِخَيرٍ مِن ذلِكَ تَحِيَّةِ أهلِ الجَنَّةِ «السَّلامُ عَلَيكُم» ۲ .

6 / 4

أعمالُ الجاهِلِيَّةِ

أ : وَادُ البَناتِ

الكتاب

«وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالْأُنثَى ظَـلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ كَظِيمٌ * يَتَوَ رَى مِنَ الْقَوْمِ مِن سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَيُمْسِكُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِى التُّرَابِ أَلاَ سَآءَ مَا يَحْكُمُونَ ۳

1.صحيح مسلم : ۴ / ۱۹۹۸ / ۶۲ .

2.تفسير القمّي : ۲ / ۳۵۴ .

3.النحل : ۵۸ و ۵۹ .

  • نام منبع :
    خردگرايي در قرآن و حديث
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1378
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 507415
صفحه از 516
پرینت  ارسال به