آثار اجتماعی واقعۀ عاشورا

حادثۀ عاشورا به حاکمیت ارزش های اسلامی و حکومت اهل بیت(ع) نینجامید؛ لیکن حکومت اُمَوی را تضعیف کرد و تا حدّی از خطرهای آن کاست و جلوی از هم پاشیده شدن اساس اسلام را گرفت.

بازتاب اجتماعی و سیاسی شهادت مظلومانۀ امام حسین(ع) و یارانش در جامعۀ اسلامی، حکومت اُمَوی را با مشکل جدّی روبه رو کرد. شخصیت های برجستۀ جهان اسلام، این اقدام جنایتکارانه را محکوم کردند. موج مظلومیت شهدای کربلا و محکومیت این فاجعه به خارج از جهان اسلام و حتّی به خانوادۀ جنایتکاران نیز سرایت کرد و چیزی نگذشت که سرسخت ترین دشمن اهل بیت(ع)، یعنی یزید ـ که خود، نخستین مجرم در این فاجعه بود ـ برای در امان ماندن از خشم مردم و ادامۀ حکمرانی خود، مجبور شد ابن زیاد را مسئول این جنایت، معرّفی کند. دیگر کسانی که در فاجعۀ کربلا نقش داشتند نیز هر یک به گونه ای ندامت خود را از آنچه کرده بودند، نشان دادند.

از سوی دیگر، تمام آن جنایتکاران، در دنیا نیز مکافات عمل خود را دیدند. سه سال پس از حادثۀ عاشورا، یزید به هلاکت رسید و با مرگ او، حکومت از خاندان ابو سفیان ـ که می خواستند قرن ها بر اریکۀ قدرت بمانند ـ ، به بنی مروان، منتقل گردید.[۱]